ອັກສອນລາວ ໄດ້ຈາກອັກສອນສະໄໝພະຍາລິໄທ ຕາມການກ່າວຫາຂອງໄທຍ໌ ຈິງບໍ ? ຄົ້ນຄວ້າໂດຍ: ພອຄ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ 8/8/16

 ອັກສອນລາວ ໄດ້ຈາກອັກສອນສະໄໝພະຍາລິໄທ ຕາມການກ່າວຫາຂອງໄທຍ໌ ຈິງບໍ ?

ຄົ້ນຄວ້າໂດຍ: ພອຄ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ
8/8/16
--------
ອ່ານເນື້ອໃນ ຫຼັກຖານ ການຄົ້ນພົບອົກສອນລາວ(ໄທຍ໌ວ່າໄທຍ໌ນ້ອຍ) ແລະຄຳເຫັນຂອງນັກວິຊາການຝ່າຍໄທຍ໌
--------
จารึก จารึกพระธาตุร้างบ้านแร่
ชื่อจารึกแบบอื่นๆ -
อักษรที่มีในจารึก ไทยน้อย
ศักราช พุทธศักราช ๑๘๙๓
ภาษา ไทย
ด้าน/บรรทัด จำนวนด้าน ๑ ด้าน มี ๑๒ บรรทัด
ลักษณะวัตถุ รูปใบเสมา
ขนาดวัตถุ กว้าง ๔๒ ซม. สูง ๗๙ ซม.
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ ๑) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “สน. ๔”
๒) ในหนังสือ ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว กำหนดเป็น “จารึกพระธาตุร้างบ้านแร่”
ปีที่พบจารึก ไม่ปรากฏหลักฐาน
สถานที่พบ สถานีอนามัยบ้านแร่ (วัดธาตุศรีบุญเรือง) ตำบลแร่ อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร
ผู้พบ อาจารย์สุรัตน์ วรางรัตน์ และคณะนักศึกษา จากวิทยาลัยครูสกลนคร
ปัจจุบันอยู่ที่ สถานีอนามัยบ้านแร่ (วัดธาตุศรีบุญเรือง) ตำบลแร่ อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร
พิมพ์เผยแพร่ ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, ๒๕๓๐), ๒๒๕-๒๒๗.
ประวัติ ศิลาจารึกหลักนี้เพิ่งค้นพบเมื่อ อาจารย์สุรัตน์ วรางรัตน์ แห่งวิทยาลัยครูสกลนคร พานักศึกษาไปศึกษานอกสถานที่ ภายหลังได้พาอาจารย์ธวัช ปุณโณทก ไปศึกษาเมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๒๗ พบเฉพาะท่อนบนและท่อนล่าง เดือนสิงหาคม ๒๕๒๗ อาจารย์ธวัช ปุณโณทก ได้นำภาพนิ่งจารึกหลักนี้มาเสนอในที่ประชุมนานาชาติเรื่อง ไทยศึกษา ที่กรุงเทพฯ ศาสตราจารย์ ดร. ประเสริฐ ณ นคร ได้แสดงความเห็นและให้ความสนใจแก่จารึกหลักนี้มาก อาจารย์ธวัช ปุณโณทก จึงได้ให้นักศึกษาผู้ช่วยวิจัยไปค้นหาส่วนของจารึกที่ยังหลงเหลืออีกครั้งหนึ่ง และพบส่วนที่ขาดไปได้ครบสมบูรณ์
เนื้อหาโดยสังเขป ข้อความจารึกกล่าวถึงการอุทิศที่ดินให้แก่วัดของเจ้านายระดับพระยา และแสน ซึ่งเป็นหัวหน้าชุมชนในละแวกนั้น
ผู้สร้าง ไม่ปรากฏหลักฐาน
การกำหนดอายุ ข้อความจารึกบรรทัดที่ ๔ ระบุ จ.ศ. ๗๑๒ คือ พ.ศ. ๑๘๙๓ ตรงกับปีที่พระเจ้าอู่ทองทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยา และก่อนพระเจ้าฟ้างุ้มครองเมืองหลวงพระบาง (พ.ศ. ๑๘๙๖) ถึง ๓ ปี ถ้าศักราชที่ปรากฏในจารึกนี้ถูกต้อง จารึกหลักนี้จะเป็นจารึกอักษรไทยน้อยที่มีอายุเก่าที่สุดที่พบขณะนี้ และเป็นรูปแบบตัวอักษรไทยน้อยที่ได้พัฒนาไปแล้ว คือมีรูปแบบเฉพาะตัวห่างจากอักษรไทยสุโขทัยสมัยพระเจ้าลิไท ที่ร่วมสมัยเดียวกัน จากการศึกษารูปแบบของตัวอักษรในศิลาจารึกพระธาตุร้างบ้านแร่นี้ น่าจะต้องทบทวนทฤษฎีที่ว่าอักษรไทยน้อยได้แบบอย่างไปจากตัวอักษรไทยสกุลพ่อขุนรามคำแหง ถ้าปรากฏหลักฐานอื่นๆ สนับสนุนอีกส่วนหนึ่ง
ข้อมูลอ้างอิง เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๔๙, จาก :
ธวัช ปุณโณทก, “จารึกพระธาตุร้างบ้านแร่,” ใน ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว : ศึกษาทางด้านอักขรวิทยาและประวัติศาสตร์อีสาน (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, ๒๕๓๐), ๒๒๕-๒๒๗.
ภาพประกอบ ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, ๒๕๔๕ (เลขทะเบียน CD; INS-TH-14, ไฟล์; Sn_0400_c)
--------------------

- ສີລາຈາຣືກອັກສອນລາວທີ່ພົບຢຸ່ນອກປະເທດລາວ ທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດ ຄື ຈາຣືກພະທາດຮ້າງບ້ານແຮ່ ສ້າງປີ ຈສ. 712(ພສ. 1893, ຄສ. 1350) ສີລາຈາຣືກຫຼັກນີ້ ສ້າງປີດຽວກັນກັບພະເຈົ້າຣາມາທີ 1 (ອູ່ທອງ) ສະຖາປານາອະນຸທະຍາ, ຫຼັງພະທັມມະຣາຊາທີ 1 (ພຍາລິໄທ) ຄອງຣາດ ໃນສຸໂຂໄທຍ໌ 3 ປີ (ພສ. 1890-ຄສ. 1347) ແລະກ່ອນພຣະເຈົ້າເລີດລ້າທໍລະນີຟ້າງຸ່ມມະຫາຣາດທ້ອນໂຮມ ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ແລະສະຖາປານານະຄອນຊຽງທອງ ຂຶ້ນຄອງຣາຊໃນປີ ຄສ. 1353.

- ສີຈາຣືກນີ້ກຳນົດເປັນ "ສີລາຈາຣືກພະທາດຮ້າງບ້ານແຮ່" ເຊິ່ງທາງໄທຍ໌ກຳນົດຊື່ວ່າ "ອັກສອນໄທຍ໌ນ້ອຍ" ສີລາຈາຣືກນັ້ນກຳນົດວ່າ "ສີລາຈາຣືກອີສານສະໄໝໄທຍ໌-ລາວ"; ສີລາຈາຣືກນີ້ມີສະພາບຊຳລຸດເລັກນ້ອຍ ເນື້ອໃນທີ່ຈາຣືກໂດຍສັງເຂບ ກ່າວເຖິງການບໍຣິຈາກທີ່ດິນໃຫ້ແກ່ວັດຂອງເຈົ້ານາຍລະດັບພະຍາ ແລະແສນ..."

- ທວັດ ປຸນໂນທົກໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ ໃຫ້ທັດສະນະຕໍ່ຈາຣືກນີ້ວ່າ "จารึกหลักนี้จะเป็นจารึกอักษรไทยน้อยที่มีอายุเก่าที่สุดที่พบขณะนี้ และเป็นรูปแบบตัวอักษรไทยน้อยที่ได้พัฒนาไปแล้ว คือมีรูปแบบเฉพาะตัวห่างจากอักษรไทยสุโขทัยสมัยพระเจ้าลิไท ที่ร่วมสมัยเดียวกัน จากการศึกษารูปแบบของตัวอักษรในศิลาจารึกพระธาตุร้างบ้านแร่นี้ น่าจะต้องทบทวนทฤษฎีที่ว่าอักษรไทยน้อยได้แบบอย่างไปจากตัวอักษรไทยสกุลพ่อขุนรามคำแหง ถ้าปรากฏหลักฐานอื่นๆ สนับสนุนอีกส่วนหนึ่ง" ອ້າງໃນ " นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๔๙"

OFF AND ON ສະທ້ອນຊີວິດ.

ຂຽນໂດຍ

ພອຈ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ

21 ເມສາ 2016

     - ຕາມທຳມະດາແລ້ວ ຊະວິກເປີດປິດເຊິ່ງພາສາອັງອິດເຂົາໃຊ້ວ່າ Off ແລະ On ນັ້ນແມ່ນຢູ່ໃນທີ່ດຽວກັນໝົດທຸກສິ່ງຜລິດພັນທາງວິທະຍາສາດສະເໝີໄປ, ບໍ່ວ່າແຕ່ເຄື່ອງວິທະຍາສາດສະໄໝໃໝ່ ທີ່ເປັນເຄື່ອງຍົນກົນໄກ ແມ່ນແຕ່ເຄື່ອງເປີດປິດໄລອນເຮືອນຊານວິທະສາດຂັ້ນພື້ນຖານຕ່າງໆ ກໍມັກຢູ່ທີ່ດຽວກັນທັງນັ້ນ.

     - ນັກພືດວິທະຍາ ຫຼືໝໍຢາທີ່ຮູ້ເລື່ອງຢາພືດທຳມະຊາດ ຈະເຂົ້າໃຈດີທີ່ສຸດ ລະຫວ່າງພືດທີ່ມີພຶດ ກັບພືດທີ່ແກ້ພິດແມ່ນຈະເກີດຢູ່ທີ່ແຫ່ວດຽວກັນບໍ່ຢູ່ໄກກັນເລີຍ.

     - ຄົນບູຮານສອນສະເໝີວ່າ "ສະຫວັນຢູ່ໃນຫົວອົກ ນະໝໍ້ນະຮົກຢູ່ໃນໃຈ" ອັນນນີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສະຫວັນກັບນະຮົກ ແມ່ນຢູ່ບໍ່ໄກກັນເລີຍ ຄືຢູ່ໃນຫົວອົກ ຫົວໃຈເຮົານີ້ເອງ ຄົນຈະສຸກ ຄົນຈະສຸກ ຫຼືຈະທຸກກໍທຸກຢູ່ທີ່ໃຈ ຄົນຈະດີຫຼືຊົ່ວກໍຢູ່ທີ່ໃຈ ຄົນຈະໄປສະຫວັນ ຫຼືນະຮົກ ກໍຢູ່ກ່ນອົບຮົມໃຈ ຫຼືສ້າງໃຈໃຫ້ເປັນສຸກ ຫຼືທຸກ ການທຳບຸນຈະທຳຢູ່ທີ່ໃດ ຫາກບໍ່ປະກອບດ້ວຍໃຈທີ່ເປັນມະຫາກຸສົນແລ້ວ ບຸນໄດ້ບໍາເຕັມເມັດເຕັມໜ່ວຍ ຫາກເຮັດໄປດ້ວຍຄວາມປາໝາດຂາດສະຕິ ການກະທຳນັ້ນນອກຈາກບໍ່ເປັນບຸນເປັນກຸສົນແລ້ວຍັງເປັນປາປະກຳອະກຸສົນດ້ວຍ.

     - ບຸນກັບບາບ ຢູ່ບໍ່ໄກກັນ ຊົວກັບດີຢູ່ບໍ່ໄກກັນ ສຸກກັບທຸກຢູ່ບໍ່ໄກກັນ, ຢ່າລືມວ່າທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງໃນໂລກນີ້ ມີທັງດ້ານມືດກັບດ້ານແຈ້ງ ສຸກທຸກ ດຳຂາວ ຢູ່ຄູ່ກັນສະເໝີ ແລະມັກຈະບໍ່ໄກກັນເລີຍ.
     - ມີຫຼາຍຄົນມອງໄກເກີນຂອບເຂດຊີວິດ ເມື່ອເກີດວິກິດບໍ່ຈັກທາງແກ້ໄຂ, ບາງຄົນຢາກເປັນດີ ແຕ່ບໍ່ມອງເຫັນຄວາມດີຂອງຕົນທີ່ມີ, ບາງຄົນຊອກຫາທຳຢູ່ທົ່ວໄປ ໄປຫາກຫຼາຍປະເທດ ໄປຮອດບ່ອນທີ່ພະພຸດທະເຈົ້າເກີດ ຕັດສະຮູ້ ປະຣິນິບພານ ພາຍທ້າຍຍັງບໍ່ເກັນຮອດທຳ ບໍ່ມອງເຫັນໂຕເອງ ຫຼືບໍ່ມອງເຂົ້າມາໃນໂຕເອງ.
     ມີຫຼາຍຄົນບໍ່ວ່າ ແຕ່ຄົນຊົນນະບົດ ກໍຄົນໃນເມືອງ ເຂົ້າໄປນັ່ງໃນຣົດ ເວລາຈອດຣົດແລ້ວອອກບໍ່ໄດ້ ຍາມໂຟເຟີລືມປົດໄລກອນໃຫ້ ຫຼືປົດກອນໃຫ້ ເພາະເຂົາມຸ້ງແຕ່ໄຂ ຫຼືເປີດປະຕູລົດ ເຂົາບໍ່ຄິດທີ່ຈະປົດລ໊ອກກອນກ່ອນ ອັນນີ້ເຂົາລືມມອງສິ່ງກ່າວມານັ້ນທັງໝົດວ່າ ທຸກສິ່ງຢ່າງໃນໂລກນີ້ ມີສິ່ງແກ້ໄຂກັນສະເໝີ ບໍ່ມີສິ່ງໃດໂລກຈະແກ້ໄຂບໍ່ໄດ້ ຫາກຮູ້ຈັກແກ້ໄຂ ຫຼືແກ້ໄຂຖືກຈຸດ ກໍຈະໄປຮັບຜົນນັ້ນໄວ.
    ໃນໂລກນີ້ ຢ່າລືມວ່າສັບພະສິ່ງມີຢູ່ຄູ່ກັນ ມີທຸກກໍມີສຸກ, ຮູ້ທຸກຈຶ່ງຮູ້ຈຶ່ງຮູ້ສຸກ, ເຫັນທຸກຈຶ່ງເຫັນສຸກ ຄົນຜູ້ມີປັນຍາແລ້ວ ບໍ່ຄອງໃຫ້ພົບກັບຄວາມທູກກ່ອນຈຶ່ງສະແຫວງຫາຄວາມສູກ ຫຼືສ້າງຄວາມສູກ, ຄົນຜູ້ຢາກມີສູກໂດຍບໍ່ຜ່ານຄວາມທຸກ ຄົນສ້າງສູກໄວ້ລ່ວງໜ້າ ເໝືອນກັບຄົນຫາຊັບໄວ້ກ່ອນເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມທຸກ ສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ກ່ອນເພື່ອປ້ອງກັບອະວິຊາ ແລະຫາສັບສິນແລະຄວາມສຸກໃນອະນາຄົດ ຄົນຜູ້ມີປັນຍາຈຶ່ງສ້າງບຸນໄວ້ເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມທູກທີ່ຈະເກີດ ເພາະເຂົາຮູ້ວ່າທຸກ ແລະສຸກຈະຕ້ອງມີມາແກ່ເຂົາ.
    ບູຮານສອນວ່າ ໄຟໄໝ້ທີ່ໃດ ໃຫ້ເອົານໍ້າທີ່ນັ້ນດັບມອດ, ເກີດເຫດ ຫຼືເກີດບັນຫາທີ່ໃດ ກໍແກ້ໄຂທີ່ນັ້ນ ຄືໃຫ້ຮູ້ວ່າບັນຫາເກີດຈາກໃສ ອັນໃດພາເກີດແກ້ຈຸດທີ່ມັນເກີດ.
     ຄອບຄົວຜົວເມັຍ ໝູ່ກອງພັກພວກ ຜິດໃຈກັນມີບັນຫາຕໍ່ກັນ ກໍພ້ອມໃຈກັນຕົກລົງແກ້ບັນຫາທີ່ຈຸດມັນເກີດ ຈະປະສົບຜົນສຳເລັດເກືອບທູກລາຍ ມີຫຼາຍຄົນເກີດບັນຫາດັ່ງກ່າວແກ້ບັນຫາທີ່ອື່ນ ຫຼືຫາຄົນອື່ນແກ້ຕ່າງ ມັກຈະພັງທິລາຍບໍ່ເປັນທ່າ.
    ມີຜົວເມັຍຫຼາຍຄູ່ ຜົວຫຼິ້ນສາວ ແທນທີ່ຈະແກ້ໄຂທີ່ຕົນ ຫຼືຜົວຕົນ ແຕ່ກັບໄຜແກ້ໄຂ ຫຼືສ້າງບັນຫາກັບຄູ່ກໍລະນີ ໃນທີ່ສຸດທັງຄູ່ກໍລະນີ ແລະຜົວຕົນເຮັດໃສ່ຊໍ້າສຸດທ້າຍແຕກລະແຫງ.
    ບັນຫາເກີດຂຶ້ນຍ່ອມມີຈຸດຈົບ ແຕ່ຈະຈົບດີ ຫຼືຈົບຮ້າຍນັ້ນ ແກ່ເກີດຈາກການຮູ້ຈັກແກ້ກຈຸດ ທີ່ສຸດຄັນຄວນເລີ່ມແກ້ບັນຫາທີ່ມັນເກີດກ່ອນ ຫຼືແກ້ຈູດທີ່ມັນໃກ້ຕົວກ່ອນ ເປັນຂັ້ນຕອນໄປ.
    ພຸດທະເຈົ້າຂອງເຮົາເນັ້ນເລື່ອງການອົບຮົມເລື່ອງສະຕິກັບປັນຍານີ້ຫຼາຍກວ່າສິ່ງທັງປວງ ໃນພະໄຕປິດົກທັງສາມຄຳພີລ້ວນແຕ່ສອນເລື່ອງປັນຍາ.
    ການມອງບັນຫາດ້ວຍປັນຍາ ມັກຈະສຳເລັດໄດ້ສະເໝີ ການມອງບັນຫາຈາກຈຸດໃກ້ຕົວມັກຈະພົບວິທາງແກ້ໄຂ ເອົາຕົວລອດຢ່າງປອດໄຟ.
   ທ່ານທັງຫຼາຍ ໃຊ້ໂທລະສັບເຄື່ອນທີ່ທຸກຄົນ ທ່ານເຄີຍເປີດ ແລະປິດໂທລະສັບຂອງທ່ານແນ່ນອນ ເມື່ອທ່ານຮູ້ຈັກບັນຫາທ່ານກໍຈະເຂົ້າໃຈວ່າບັນຫາຕ່າງໆ ຄ້າຍກັບທີ່ເປີດປິດໂທລະສັບຂອງທ່ານນັ້ນລະ ຄືບັນຫາດີຮ້າຍຢູ່ຕົວທ່ານແລ.

ວຽງຈັນ-ວຽງຄຳ ປາກົດໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ດ້ານທີ 4

ວຽງຈັນ-ວຽງຄຳ ປາກົດໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ດ້ານທີ 4
-------====------
ພອຄ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ
- ຮອງຜູ້ອຳນວຍການວິທະຍາໄລສົງ(ອົງຕື້)


- ວຽງຈັນ ຕາມປາກົດໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທຫຼັກ ທີ 1 ຄືນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຂອງລາວ ເຮົາປັດຈຸບັນ, ສ່ວນວຽງຄຳ ເປັນຊື່ເມືອງ ແຝດຄູ່ວຽງຈັນ ທີ່ຫາຍໄປແລ້ວ ແຕ່ທາງນັກວິຊາການປະຫວັດສາດ ແລະບູຮານຄະດີຂອງລາວຢັ້ງຢືນວ່າ ຄືບໍລິເວນ ແຂວງວຽງຈັນ ຄືທີ່ຕັ້ງຂອງເມືອງວຽງຄຳປັດຈຸບັນ.
- ວຽງຈັນ ປາກົດຕົວຄັ້ງແຮກ ໃນສະໄໝສີໂຄດ- ຈັນທະບູຣີ ຫຼືຍຸກທວາຣວະດີ ປະມານປີ ພສ 218-236 ມີບັນທຶກ ໄວ້ໃນໜັງສືພະຍາບູຣີຈັນອ່ວຍລ່ວຍ ຫຼືພະຍາຈັນທະບູຣີປາສິດທິສັກ ກ່າວໂດຍສະຫຼຸບເອົາເນື້ອໃນໄວ້ດັ່ງນີ້ "ບູຣີຈັນອ່ວຍລ່ວຍ ໄດ້ມາເຮັດນາ ບ້ານໜອງຄັນແທເສື້ອນໍ້າ ບູຣີຈັນເປັນຄົນມີເມດຕາ ພວກນາກຈຶ່ງຊ່ວຍ ບູຣີຈັນອ່ວຍລ່ວຍ ສ້າງເມືອງຈັນທະບູຣີ ມີພະນາມວ່າພະຍາຈັນມະບູຣີປະສີດທິສັກ ໄດ້ລູກສາວພະຍາສຸວັນນະພູມເປັນເມັຍ"
- ຕໍ່ມາວຽງຈັນໄດ້ປາກົດຕົວອີກ ໃນສະໄໝພະເຈົ້າຟ້າງຸ້ມມະຫາຣາດ ໃນຄິຼຕະສະຕະວັດທີ 13 ຊື່ຈັນທະບູຣີ ມີພະຍາຊຽງມຸງເປັນເຈົ້າປົກຄອງ, ໃນໄລຍະດຽວກັນນັ້ນ ກໍປາກົດຊື່ເມືອງໜຶ່ງອີກ ທີ່ຄູ່ກັບນະຄອນຈັນທະບູຣີ ຄື ເມືອງໄຜ່ໜາມ ມີພະນາເພົາເປັນເຈົ້າປົກຄອງ ເຊິ່ງຕໍ່ມາເມືອງໄຜ່ໜາມ ຫຼືວຽງໄຜ່ໜາມ ໄດ້ປ່ຽນນາມເມືອງເປັນ ເມືອງວຽງຄຳ.
- ເຫດທີ່ເມືອງໄຜ່ໜາມ ຫຼືວຽງໄຜ່ໜາມປ່ຽນນາມເມືອງເປັນວຽງຄຳ ຕາມບັນທຶກໃນພົງສາວະດານລາວກ່າວໄວ້ ສະຫຼຸບເຫດການສຳຄັນດັ່ງນີ້ "ວຽງໄຜ່ໜາມ ເປັນເມືອງຂອງພະຍາເພົາ ເມືອງນີ້ມີໄມ້ໄຜ່ໜາມເປັນກຳແພງອ້ອມຮອບ ຫຼັງຈາກພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມໄດ້ຂຶ້ນຄອງອານາຈັກຊຽງ ທອງແລ້ວ ພາໄພ່ພົນລົງມາຢືດຫົວເມືອງຝ່າຍ ໃຕ້ອັນມີເມືອງຈັນທະບູຣີ ແລະເມືອງບໍຣິວານຂອງ ເມືອງຈັນທະບູຣີ(ວຽງຈັນ) ທັງສອງຟາກຝັ່ງແມ່ນໍ້າຂອງຈົນຮອດໂຄຣາດ ໄດ້ທັງໝົດ ແລ້ວກໍຕັ້ງທັບຢູ່ຈັນທະບູຣີ ຍົກໃຫ້ພະຍາຊຽງມຸງປົກຄອງ ແລ້ວກໍຍົກກອງທັບ ໄປຍັງວຽງໄຜ່ໜາມ ເຊິ່ງມີພະຍາເພົາເປັນເຈົ້າເມືຶອງ ເມື່ອກອງທັບຂອງ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມໄປຮອດວຽງໄຜ່ໜາມແລ້ວອ້ອມ ຮອບເມືອງໄວ້ ຫຼາຍວັນ ທະຫານຂອງວຽງໄຜ່ໜາມກໍບໍ່ອອກມາສູ້ຮົບ ຈຶ່ງຍົກທັບກັບຍັງເມືອງຈັນທະບູຣີ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ້ມ ຈຶ່ງສັ່ງໃຫ້ເປີດສາງເອົາຄຳມາເຮັດເປັນລູກໜ້າ ແຕ່ງໃຫ້ທະຫານໄປຍິງລູກໜ້າ ໃສ່ຍັງກຳແພງວຽງໄຜ່ໜາມນັ້ນ ເມື່ອຊາວເມືອງອອກມາເຫັນລູກໜ້າຄຳ ຈຶ່ງຖາງກໍໄຜ່ເອົາລູກໜ້າຄຳ ໄດ້ເວລາເໝາະສົມ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ຈຶ່ງສັ່ງໃຫ້ທະຫານເອົາໄຟ ໄປເຜົາກຳແພງໄມ້ໄຜ່ນັ້ນໄໝ້ຈົນໝົດກ້ຽງ ກອງທັບຂອງພະເຈົ້າຟ້າງຸ້ມ ຈຶ່ງເຂົ້າຢືດເອົາວຽງໄຜ່ໜາມໄດ້ຢ່າງງ່າຍດາຍ ເມື່ອຢືດວຽງໄຜ່ໜາມໄດ້ແລ້ວ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ຈຶ່ງຕັ້ງເຈົ້າເມືອງຄົນໃໝ່ປົກຄອງ ແລະປ່ຽນນາມເມືອງຈາກວຽງໄຜ່ໜາມ ເປັນວຽງຄຳ ແຕ່ບັດນັ້ນເປັນຕົ້ນມາ"
- ເມືອງວຽງຄຳ ປາກົດໃນສີລາຈາຣືກສະໄໝ ພຣະໂພທິວໍຣະວົງສາ ມະຫາກະສັຕຣາທິຣາຊະເຈົ້າ ປີ ຈ.ສ 985 ກົງກັບ ຄ.ສ 1623 ກ່າວໄວ້ວ່າ "ັ...ລາຍຈູມສົມເດັດພະບໍຣົມບໍພິດມະຫາທຳມິກະຣາຊເຈົ້າ ຕົນເປັນພະ ຕົນຊື່ສົມເດັດພິໂພທິວໍຣະວົງສາ ມິກະສັດຕາທິຣາຊເຈົ້າ ຕົນປະກອບດ້ວຍ ທົສສະຣາຊະພິສະທຳ ສາສະນູປະຖັມພະກະບໍຣົມກະນາຖະ ບໍຣົມບໍພິດ ປະສິດທິຈູມດວງນີ້ໄວ້ກັບວັດສຸວັນເຈຕິຍາ ຊື່ວັດບ້ານເກິນ ວຽງຄຳ ເຂດແດນແຕ່ສົມເດັດ ພະເຈົ້າໄຊຍະເຊດຖາເຈົ້າໄດ້ປ..."
- ໃນສີລາຈາຣືກນີ້ ໄດ້ກ່າວເຖິງວັດສຸວັນເຈດີ ວັດດັ່ງກ່າວກໍຍັງປາກົດຕົວເປັນວັດຮ້າງ ແລະສາສະໜາສະຖານຕ່າງໆ ກໍຍັງຄົງຮູບຮອຍ ຢູ່ຈະແຈ້ງ, ແລະສິ່ງທີ່ໜ້າສົນໃຈ ແລະຢັ້ງຢືນວ່າເມືອງວຽງຄຳ ຄື ໃນສີລາຈາຣືກ ໄດ້ກ່າວຊື່ເມືອງໄວ້ຈະແຈ້ງວ່າ "ຊື່ພະບ້ານເກິນ ວຽງຄຳ" ຄຳວ່າວຽງຄຳ ກໍຄືເມືອງວຽງຄຳ ເຊິ່ງເປັນຊື່ເມືອງຕັ້ງແຕ່ສະໄໝ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມເປັນຕົ້ນມາ.
- ວຽງຈັນວຽງຄຳ ປາກົດໃນສີລາຈາຣືກ ສຸໂຂໄທ, ສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ດ້ານທີ ສີ່ ເຊິ່ງຮູ້ກັນໃນນາມສີລາຈາຣືກທີ່ສ້າງຂຶ້ນໂດຍ ຂຸນຣາມຄຳແຫງ ກ່າວເຖິງອານາເຂດ ເມືອງສຸໂຂໄທວ່າດັ່ງນີ້ "ອາຈປຣາບຂ້າເສີກ ມີເມືອງກວ້າງຊ້າງຫຼາຍ ປຣາບຕາວັນອອກຣອດສຣລວງ ສອງແຄວ ລຸມບາຈາຍ ສຄາ ເທົ້າຝັ່ງຂອງ ເຖິງວຽງຈັນວຽງຄຳ ເປັນທີ່ແລ້ວ..."
- ສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ຂອງຂຸນຣາມຄຳແຫງນີ້ ນັກວິຊາການໄທຍ ສັນນິຖານວ່າ ສ້າງຂຶ້ນໃນປີ ພ.ສ 1835 ກົງກັບ ຄ.ສ 1292 ຄືສີລາຈາຣືກນີ້ໄດ້ເກີດກ່ອນພະເຈົ້າ ຟ້າງຸ່ມມະຫາຣາຊ ຊົງມາສະຖາປານາທ້ອນໂຮມອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ເຊິ່ງໃນພົງສາວະດານ ແລະປະຫວັດສາດລາວ ໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ "ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມມະຫາຣາຊ ຊົງທ້ອນໂຮມອານາຈັກລ້ານຊ້າງເປັນປືກແຜ່ນໃນປີ ພ.ສ 1896 ຄ.ສ 1353 ຄື ສີລາຈາຣືກທີ່ຂຸນຣາມຄຳແຫງສ້າງຂຶ້ນນີ້ ມີອາຍຸກ່ອນ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມມະຫາຣາຊ ຊົງສະຖາປານາທ້ອນໂຮມອານາຈັກລ້ານຊ້າງ 61 ປີ.
- ທຽບຊື່ວຽງຈັນວຽງຄຳ ທີ່ປາກົດໃນສີລາຈາຣືກ ຂຸນຣາມຄຳແຫງນັ້ນ ເຮັດໃຫ້ເຮົາສົງໄສວ່າ ດ້ວຍເຫດໃດ ຊື່ວຽງຈັນ ວຽງຄຳ ຈຶ່ງປາກົດຕົວກ່ອນສະໄໝພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມໄດ້ເຖິງ 61 ປີ ໂດຍສະເພາະວຽງຄຳນີ້ ພົງສາວະດານລາວ ກ່່າວໄວ້ວ່າ ຊື່ເດີມຄືເມືອງໄຜ່ໜາມ ຫຼືວຽງໄຜ່ໜາມ ເມື່ອພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມຢືດເມືອງໄຜ່ໜາມໄດ້ແລ້ວ ປ່ຽມນາເມືອງວ່າ "ເມືອງວຽງຄຳ" ດັ່ງທີ່ກ່າວແລ້ວ.
- ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນປາກົດນາມໃນ ຈາຣືກ, ຕຳນານ, ພົງສາວະດານ ຄື ອານາຈັກຈັນທະບູຣີ ແລະວຽງຈັນ, ສ່ວນພົບໃນສີລາຈາຣືກ ມັກຈະພົບ ຄຳວ່າ ຈັນທະບູຣີ, ຫຼືນະຄອນຈັນທະບູຣີສີສັດຕະນາຄະນາຫຸດ, ສ່ວນເມືອງວຽງຄຳນີ້ ປາກົດໃນພົງວາວະດານ ລ້ານຊ້າງ ຫຼືພົງສາວະດານລ້ານຊ້າງໃນສະໄໝ ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ດ້ວຍເຫດນັ້ນ ຈຶ່ງເປັນທີ່ໜ້າສັງ ເກດວ່າ ວຽງຄຳ ເປັນນາມເມືອງ ທີ່ພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ຕັ້ງແທນເມືອງໄຜ່ໜາມເດີມ ເຫດໃດຈຶ່ງໄປປາກົດໃນ ສີລາຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳແຫງ ກ່ອນການຕັ້ງນາມເມືອງຕັ້ງຫົກສິບກວ່າປີໄດ້ ອັນນີ້ກໍໜ້າຄິດ.
- ຄັນແມ່ນໜັງຮໍລີວູດ ກໍແມ່ນໜັງປະເພດທະລຸມິຕິ ຫຼືເລື່ອງຢ້ອນເວລາຫາອະດີດແລ.

ແມ່ນໍ້າຂອງ ປາກົດໃນສີລາຈາລືກສຸໂຂໄທຫຼັກທີ 1 ສະໄໝຂຸນຣາມຄຳແຫງ ມີທັງຂອງ ທັງໂຂງ

ແມ່ນໍ້າຂອງ ປາກົດໃນສີລາຈາລືກສຸໂຂໄທຫຼັກທີ 1 ສະໄໝຂຸນຣາມຄຳແຫງ ມີທັງຂອງ ທັງໂຂງ.
--------------------------------
ພອຈ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ
9 ມີນາ 2015

- ແມ່ນໍ້າຂອງ ເປັນແມ່ນໍ້ານານາໆຊາດ ໄຫຼຜ່ານຫຼາຍປະເທດຈີນຕອນໃຕ້, ພະມ້າ, ລາວ, ໄທຍ໌, ກຳປູເຈັຍ ແລະຫວຽດນາມ ໃນບັນດາປະເທດເຫຼົ່ານັ້ນ ມີຊື່ີຮຽກແມ່ນໍ້າສາຍນີ້ແຕກ ຕ່າງກັນໄປ ເຊັ່ນ ຈີນຮຽກວ່າ ລານຈຽງ, ລື້ຊຽງຮຸ່ງ ແລະຊຽງຕຸງ ຮຽກແມ່ນໍ້າລ້ານຊ້າງ(ອອກສຽງລ້ານຈ້າງກໍມີ), ລາວ ຮຽກແມ່ນ້ຳຂອງ, ໄທຍ໌ຮຽກແມ່ນໍ້າໂຂງ, ກຳປູເຈັຍຮຽກ ຕົນເລແມກົງ ຂະເໝນບູຮານຮຽກ ຕົນເລລຽວ ຫຼືແມ່ນໍ້າລາວ, ຫວຽດນາມຮຽກ ກິ໋ວລອງ ແມ່ນໍ້າຂອງປາກົດໃນວັນນະຄະດີບູຮານລາວຫຼາຍສະບັບຮຽກວ່າແມ່ນໍ້າຂອງ ແລະຂະນະນະທີ.
- ສ່ວນໃນພາສາຝຣັ່ງ ແລະອັງກິດຂຽນ Mea khong, Mea Kong, Khong River.
- ເມື່ອມາສຶກສາສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ສະໄໝຂຸນຣາມຄຳແຫງ ປາກົດເຫັນວ່າ ໃນສີລາຈາຣືກຫຼັກດຽວນັ້ນຮຽກທັງ "ໂຂງ ແລະຂອງ", ດັ່ງຄຳ ທີ່ປາກົດໃນສີລາຈາຣືກດ້ານທີ 2 ບັນທັດທີ 6-7 ວ່າ "ກາງເມືອງສຸໂຂໄທນີ້ມີນໍ້າຕຣະພັງໂພຍສີ ໃສກິນດີ...ດັງ ນໍ້າໂຂງເມື່ອແລ້ງ" ແລະໃນສີລາຈາຣືກຫຼັກດຽວກັນ ດ້ານທີ 4 ບັນບັນທັກທີ 3 ບັນທຶກວ່າ "ໄທຊາວອູຊາວຂອງມາອອກ" ໃນໜ້າທີ 4 ບັນທັດທີ 18 ພົບຄຳວ່າ "ເທົ້າຝັ່ງຂອງ ແລະບັນທັດທີ 25 ພົບຄຳວ່າ "ພົ້ນຝັ່ງຂອງ", ເຮົາພົບການຮຽກຊື່ແມ່ນໍ້າສາຍນີ້ວ່າ "ຂອງ" ເຖິງ 3 ຄັ້ງ ກໍເປັນທີ່ຢັ້ງຢືນໄດ້ແລ້ວວ່າ ແມ່ນໍ້າສາຍນີ້ ມີຊື່ວ່າແມ່ນໍ້າຂອງ.
- ຫາກເຮົາມອງໃນສະພາວະປັດຈຸບັນນີ້ ຄຳວ່າໂຂງ ແລະຂອງ ບໍ່ເປັນເລື່ອງແປກປາຫຼາດເລີຍ ຖືວ່າເປັນເລື່ອງທຳມະດາສາມັນ ເພາະໃນປັດຈຸບັນນີ້ ແຕ່ລະປະເທດກໍຮຽກແມ່ນໍ້າສາຍນີ້ໃນຊື່ຕ່າງກັນຢູ່ແລ້ວ, ໂດຍສະເພາະ ລາວກໍຮຽກວ່າແມ່ນໍ້າຂອງ, ໄທຍ໌ກໍຮຽກວ່າແມ່ນໍ້າໂຂງ ຕາມພາສານິຍົມສະໄໝໃໝ່ ຫຼືຕາມການກຳນົດໃຊ້ຂອງປະເທດໃຜ ປະເທດມັນ.
- ແຕ່ເມື່ອເຮົາມອງກັບໄປເມື່ອ 700 ຮ້ອຍກວ່າປີຄືນຫຼັງ ຄວາມເປັນປະເທດຍັງບໍ່ທັນເກີດຂຶ້ນ, ຄວາມເປັນຊາດຍັງບໍ່ທັນປາກົດຕົວ ສະພາວະທາງການເມືອງການປົກຄອງສະໄໝນັ້ນ ຍັງເປັນນະຄອນລັດຢູ່ ພາສາອາດມີການໃຊ້ໃນລັກສະນະສື່ສານກັນ ທຳມະດາ ຕາມທ້ອງຖິ່ນ ແລະສຽງຂອງກຸ່ມຄົນຊຸມຊົນ ທີ່ມີຄວາມໃກ້ ຊິດ ແລະທີ່ມາແຫຼ່ງດຽວກັນ ທີ່ມັນແປກປາຫຼາດນັ້ນ ຄືໃນສີລາຫຼັກດຽວກັນ ດ້ວຍເຫດໃດ ຈຶ່ງມີການໃຊ້ພາສາຮຽກແມ່ນໍ້າ ສາຍດຽວກັນກັນຄົນລະຊື່ເຊັ່ນນີ້.
- ຈິງຢູ່ໃນປະຫວັດສີລາຈາຣືກຫຼັກນີ້ ນັກວິຊາການຂອງໄທຍ໌ຍອມຮັບວ່າ ການບັນທຶກສີລາຈາຣືກນີ້ ອາດມີການບັນທຶກຫຼາຍໄລຍະ ຫຼືຫຼາຍຊ່ວງໄລຍະ ເບື້ອງຕົ້ນນັກວິຊາການໄທຍ໌ເຊື່ອວ່າ ໃນດ້ານທີໜຶ່ງ ຫຼືຕອນຕົ້ນ ຂອງການບັກທຶກຄົງຈະແມ່ນຂຸນຣາມຄຳແຫງເອງ ເປັນຜູ້ບັນທຶກ ຫຼືສັ່ງໃຫ້ຄົນອື່ນບັນທຶກແທນ ເພາະປາກົດຄຳໃນສີລາຈາຣືກວ່າ "ພໍ່ກູຊື່ສຣີອິນທຣາທິຕຣ໌ ແມ່ກູຊື່ນາງເສືອງ...ພີ່ກູຊື່ບານເມືອງ...." ບັນທຶກເບື້ອງຕົ້ນ ເປັນການໃຊ້ຄຳແທນນາມວ່າ "ກູ" ອັນໝາຍເຖິງຂຸນຣາມຄຳແຫງເອງ, ສ່ວນໃນໜ້າຕໍ່ໄປໃຊ້ຄຳວ່າ "ພໍ່ຂຸນຣາມຄຳແຫງ" ອັນໝາຍເຖິງຄົນອື່ນ ບັນທຶກໄປຈົບຄົບຈາກດ້ານທີ 1 ຈົນສຸດເລື່ອງໃນດ້ານທີ 4.
- ເຖິງປານນັ້ນກໍຕາມ ເມື່ອເຮົາພົບຄຳວ່າ "ໂຂງ ແລະຂອງ" ປາກົດໃນສີ ລາຈາຣືກຫຼັກດຽວກັນເຊັ່ນນີ້ ຕ້ອງຖືວ່າເປັນເລື່ອງແປກປະຫຼາດ, ເນື່ອງຈາກວ່າ ເຮົາມີຄວາມສົງໄສຕໍ່ຄົນເມືອງສຸໂຂໄທນັ້ນ ຮຽກແມ່ນໍ້າສາຍດຽວກັນ ຄົນລະຊື່ໄດ້ຈັງໃດ ?
- ອັນນໜຶ່ງ ເມື່ອເຮົາສຶກວ່າ ຊື່ແມ່ນໍ້າສາຍສຳຄັນນີ້ ຊື່ໂຂງ ຫຼືຂອງກັນແທ້ ຄຳຢືນຢັນວ່າ ຊື່ແມ່ນໍ້າຂອງຈະຖືກຕ້ອງກວ່າ ຫາກເຮົາຖືວ່າ ສີລາຈາລືກສຸໂຂໄທນີ້ເປັນສິ່ງຢືນຍັນຄວາມຖືກຕ້ອງ ເພາະເຮົາພົບຊື່ແມ່ນໍ້າຂອງຕັ້ງ 3 ຄັ້ງໃນສີລາດຽວກັນ ແລະຕ້ອງເຊື່ອວ່າ ຊາວສຸໂຂໄທ ຮຽກແມ່ນໍ້າຂອງ ບໍ່ແມ່ນແມ່ນໍ້າໂຂງແລ.
- ຫຼືຄົນເມືອງສຸໂຂໄທ ເປັນໄທຍ໌ ຫຼືເປັນລາວກັນແທ້ລະ ?

ຊາວເມືອງສຸໂຂໄທ ເວົ້າ "ເຖິງ, ຮອດ" ເໝືອນຄົນລາວປັດຈຸບັນ ເບິ່ງໃນສີລາຈາກຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ໜ້າ 1, 2, 4)

ຊາວເມືອງສຸໂຂໄທ ເວົ້າ "ເຖິງ, ຮອດ" ເໝືອນຄົນລາວປັດຈຸບັນ ເບິ່ງໃນສີລາຈາກຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ໜ້າ 1, 2, 4)
----------------------
9/3/2015
ພອຈ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ

- ຖຶງ(ถึง) ເປັນພາສາທາງການຂອງໄທຍ໌ ເຖິງ ເປັນທັງພາສາທາງການ ແລະພາສາຖິ່ນຂອງ ລາວ, ເມື່ອໄດ້ສຶກສາສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ສະໄໝຂຸນຣາມຄຳແຫງ ເຫັນວ່າຊາວສຸໂຂ ໄທເມື່ອ 700 ກວ່າປີນັ້ນໃຊ້ເຖິງເໝືອນກັບລາວ ແລະໄຕລາວເຜົ່າຕ່າງໆ ຢູ່ໃນ ແລະນອກປະເທດ ໃນສີລາຈາຣືກນັ້ນ ບໍ່ເຫັນໃຊ້ຖຶງດັ່ງໃນປັດຈຸບັນແມ່ນ ຄຳດຽວ.
- ໃນສີລາຈາຣືກ ກວດເບິ່ງແລ້ວ ເຫັນການໃຊ້ ເຖິງ 4 ຄັ້ງ ໃນບັນທຶກດ້ານທີ 1, 2 ແລະ 4.
- ນອກຈາກພົບເຖິງແລ້ວ ຍັງພົບຄຳທີ່ມີຄວາມ ໝາຍໃຊ້ແທນກັນໄດ້ ຫຼືໃຊ້ຄູ່ກັນ ຄື ຄຳວ່າ "ຮອດ" ທາງນັກວິຊາການໄທຍ໌ ອ່ານວ່າ "ຣອດ-รอด" ເຫດທີ່ພາໃຫ້ອ່ານວ່າຮອດ ເພາະສຽງມັນສອດຄ່ອງກັບສຽງທີ່ກຸ່ມໄຕລາວ ໃຊ້ເວົ້າກັນທັງໃນແລະນອກປະເທດ ແລະຮູບອັກສອນເປັນຮູບ ຫາງຂຶ້ນຄ້າຍໂຕ "ຮ" ຂອງລາວ, ແຕ່ເພິ່ນອ່ານວ່າ "ຣອດ" ກໍບໍ່ຖືວ່າຜິດ ເພາະວ່າໃນໝວດອັກສອນລາວເດີມ ແລະລາວບູຮານ(ທຳ) ໂຕ "ຮ ກັບ ຣ" ມັກຈະເໝືອນກັນ ແລະໃຊ້ແທນກັນໄດ້ ເຊັ່ນການອ່ານໜັງລາວບູຮານ(ທຳ) ເມື່ອພົບການຂຽນ "ຣີ" ເພິ່ນບອກວ່າ "ຮ ຫາງຮີໃສ່ສະຫຼະອີໃຫ້ອ່ານວ່າ ອັນວ່າ"ແມ່ນແຕ່ໃນສີລາຈາຣືກ ສຸໂຂໄທຫຼັກທີ 1 ນີ້ ກໍເຫັນວ່າຮູບແບບດຽວກັນນັ້ນໃຊ້ເປັນໂຕ ຣ ເຊັ່ນຄຳວ່າ "ພຣະຣາມຄຳແຫງ, ສຣີສັຊຊນາໄລ ດ້ວຍເຫດນີ້ເອງທາງນັກວິຊາການໄທຍ໌ ຈຶ່ງອ່ານ ວ່າ "ຣອດ" ອີງຕາມອັກສອນທີ່ໄທຍ໌ໃຊ້ ຫາກລາວອ່ານສີລານີ້ ກໍຄົງອ່ານຮອດ ເໝືອນຜູ້ຂຽນ.
- ຮອດ ແລະເຖິງ ສອງຄຳນີ້ໃນພາສາລາວ ທາງການ ແລະພາສາລາວທ້ອງຖິ່ນທັງ ໃນດິນລາວ ແລະນອກດິນລາວບາງ ຄັ້ງກໍໃຊ້ຄຳດ່ຽວ ເຊັ່ນ ໄປຮອດ, ໄປເຖິງ, ບາງຄັ້ງກໍໃຊ້ລວມກັນ ເຊັ່ນ ໄປຮອດຈອດເຖິງ, ສົ່ງເຖິງ, ມາຮອດ ດັ່ງນີ້ ເປັນຕົ້ນ, ປັດຈຸບັນນີ້ພາສາທາງການໄທຍ໌ຈະບໍ່ ໃຊ້ຮອດ ຫຼືຣອດ ຈະໃຊ້ແຕ່ ຖຶງ(ถึง)ຄຳດຽວ.
- ເຖິງ ແລະຮອດ ຈຶ່ງເປັນຄຳລາວບູຮານແທ້, ສ່ວນ ຖຶງ(ถึง)ນັ້ນ ຍັງບໍ່ຮູ້ວ່າເປັນຄຳໃນພາສາ ກຸ່ມໄຕ(ໄທ)ລາວກຸ່ມໃດ ຫຼືເປັນພາສາກຸ່ມໄທຂືນ ຫຼືໄທລື້ ຫຼືເປັນຄຳທີ່ໄທຍ໌ປະດິດຂຶ້ນໃໝ່ ເພື່ອໃຫ້ມີຄວາມຕ່າງກໍບໍ່ຮູ້ ເນື່ອງຈາກໃນໝວດອັກຂະຫຼະໄທຍ໌ ໂຕ ຮ ບໍ່ມີຄວາມສຳຄັນເທົ່າໂຕ ຣ ປານໃດ, ການທີ່ທາງໄທຍ໌ບັນຍັດໂຕ ຮ(ฮ) ໄວ້ໃນໝວດອັກຂະຫຼະໄທຍ໌ ພຽງເພື່ອໃຊ້ຂຽນ ຄຳຈາກຕ່າງປະເທດ ແລະພາສາຖິ່ນເທົ່ານັ້ນ ທ່ານຜູ້ຮູ້ຄົງຈະອະ ທິບາຍຕໍ່ເຕີມໄດ້.

ສຸກໂຂໄທ-ສຸໂຂໄທ

ສຸກໂຂໄທ-ສຸໂຂໄທ
-----==-----
ສຸໂຂທັຍ(สุโขทัย) ໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທຍ໌ຫຼັກທີ 1 ພົບການສະກົດຄຳສອງແບບ ຄື ສຸກໂຂໄທ ກັບ ສຸໂຂໄທ ອັນນີ້ບໍ່ຖືວ່າເປັນເລື່ອງແປກ, ເພາະວ່າ ການສະຫຼັກຫີນ ຫຼືການຂຽນມັນຜິດກັນໄດ້ທຸກເມື່ອ ຍິ່ງການສະຫຼັກລົງໃນສີລາແລ້ວຫາກຜິດກໍຜິດເລີຍ ບໍ່ສາມາດແກ້ໄຂໄດ້.
- ແຕ່ວ່າ ເຮົາພົບການສະຫຼັກ ສຸກໂຂໄທ ລຽນກັນຫຼາຍທີ່ໃນສີລາຈາລືກນີ້ ເຮັດໃຫ້ມອງເຫັນວ່າ ບໍ່ແມ່ນຜິດເພາະຫຼົງລືມ ອາດຜິດເພາະເຈຕະນາ ຫຼືຜີດເພາະຄວາມ ຊິນເຄີຍ ຂອງຜູ້ສະຫຼັກເອງ.
- ເຫດທີ່ວ່າຜິດເພາະເຈຕະນາ ຫຼືຄວາມຊິນເຄີຍຂອງຜູ້ສະຫຼັກ ກໍເພາະວ່າ ພາສາປາກກັບພາສາຂຽນຕ່າງກັນໄດ້ ເຊັ່ນວ່າ ເວລາຂຽນ ສຸໂຂໄທ ແຕ່ເວລາປາກ ອອກສຽງ ເປັນສຸກໂຂໄທ, ລັກສະນະເຊັ່ນນີ້ ບໍ່ແມ່ນມີແຕ່ຄຳວ່າ ສຸໂຂໄທ ເທົ່ານັ້ນ ຄຳອື່ນໆກໍມີ ເໝືອນກັນ ຕົວຢ່າງຂຽນ ເຈຕະນາ ເວລາປາກ ເຈດຕະນາ, ຂຽນ ກະຣຸນາ ປາກ ກະຣຸນນາ, ຂຽນ ສາສນາ ປາກ ສາດສະໜາ, ຂຽນ ງົວ ປາກ ໂງ, ຂຽວ ຕົວ ປາກ ໂຕ ເຫຼົ່ານີ້ເປັນຕົ້ນ ລັກສະນີ້ແລ້ວ ເພິ່ນວ່າຂຽນຕາມເຄົ້າເວົ້າຕາມສຽງ ຫຼືດັ່ງຄຳທີ່ເຮົາຊິນຫູຕະຫຼອດວ່າ ຂຽນຕາມສຽງ ຄື ຄຳວ່າ ສຸກໂຂໄທ ນັ້ນແມ່ນຂຽນຕາມສຽງ ສ່ວນຄຳວ່າ ສຸໂຂໄທ ແມ່ນຂຽນຕາມເຄົ້າ.
- ປັດຈຸບັນນີ້ ມາຕະຖານພາສາໄທຍ໌ ພັດທະນາຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ຖືວ່າພັດທະນາເຕັມຮູບແບບ ການຂຽນພາສາທຸກ ຄຳຈຶ່ງມີຄວາມໝາຍສົມບູນໃນຕົວ ສາມາດຕີຄວາມໝາຍຂອງຄຳໄດ້ຈຳເພາະເຈາະຈົງ ຫຼືຕີຄວາມໝາຍທາງວິຊາການຕ່າງໆໄດ້ສົມບູນ, ສຸໂຂໄທ ໃນການຂຽນຈຳເພາະປັດຈຸບັນ ຈຶ່ງຂຽນ ສຸໂຂທັຍ (สุโขทัย) ເປັນນາມຈຳເພາະ ເປັນເມືອງຫຼວງແຫ່ງແຮກຂອງໄທຍ໌ ນັກຄິດຂອງໄທຍ໌ ຫຼາຍທ່ານຕີຄວາມໝາຍວ່າ ຄຳວ່າ ສຸໂຂທັຍ ມາຈາກຄຳສອງຄຳ ຄື ສຸຂະ+ອຸທັຍ ມີຄວາມໝາຍວ່າ ຮຸ່ງອະຣຸນແຫ່ງຄວາມສຸກ.
- ໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ນີ້ເຖິງເຮົາພົບ ການຂຽນທັງສຸກໂຂໄທ ທັງສຸໂຂໄທທັງໃນ 4 ດ້ານຂອງສີລາຈາຣືກ ທຸກທີ່ທີ່ປາກົດບໍ່ໄດຂຽນ ສຸໂຂທັຍ ທີ່ໃສ່ໄມ້ກັນ(xັ) ໂຕ (ຍ) ເໝືອນໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຈະໃຊ້ສະຫຼະໄອ ໄມ້ມາຍ(ໄx)ຕະຫຼອດ, ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຕ້ອງໄດ້ສືບຄົ້ນຕໍ່ໄປວ່າ ຄຳວ່າ ສຸໂຂໄທ ໃນສີລາຈາຣືກນັ້ນ ກັບຄຳວ່າ ສຸໂຂທັຍ ໃນປັດຈຸບັນມີຄວາມໝາຍດຽວກັນຫຼືບໍ່ຈັງໃດ ?
- ໃນສັບວິຊາການເປັນທີ່ຍອມຮັບກັນທົ່ວໂລກ ກ່ຽວກັບ ໄທ ແລະໄທຍ໌ນີ້ ນັກວິຊາການທຸກສາຂາ ກຳນົດວ່າ ຫາກຂຽນ ໄທຍ໌(ไทย) ໝາຍເຖິງປະເທດໄທຍ໌, ຄົນໄທຍ໌ ໃນປັດຈຸບັນ ອັກສອນໂຣມັນກຳນົດໃຫ້ຂຽນ Thai ສຳລັບສື່ເຖິງຄົນໄທຍ໌(ไทย) ສ່ວນພາສາລາວນັ້ນ ອາດຊິຂຽນ "ໄທຍ໌" ແບບນີ້ກໍໄດ້ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ອັກສອນປົນກັນ, ແຕ່ເມື່ອຈະສື່ເຖິງປະເທດໄທຍ໌ ກຳນົດໃຫ້ຂຽນ Thailand.
- ເມື່ອຈະສື່ເຖິງຄົນໄທ ຫຼືໄຕ ເຜົ່າຕ່າງໆຂອງລາວ ແລະໄທຍ໌ ທີ່ມາຈາກຕະກູນໄຕ(ໄທ)ກະໄດ ສັບວິຊາການໃຫ້ຂຽນໄທ(ไท) ເຊັ່ນໄທລາວ, ໄທແດງ, ໄທດຳ, ໄທເຂີນ ແລະອື່ນໆ ຫຼືຄຳວ່າ ໄທເຮົາເຈົ້າຂ້ອຍ, ໄທເໜືອ, ໄທໃຕ້, ໄທວຽງ, ໄທອີສານ, ໄທຊຽງໃໝ່, ໄທກຸງເທບ ໄທບ້ານ ໄທເມືອງ ແລະອື່ນໆ, ອັກສອນໂຣມັນກຳນົດໃຫ້ໃຊ້ Tai.
- ໄຕ ຫຼືໄທ ທີ່ຂຽນດ້ວຍອັກສອນໂຣມັນ Tai ຊາວລື້ສິບສອງປັນນາ ເຂດປົກຄອງຕົນເອງຂອງຈີນ ກຳນົດຊື່ຮຽກກຸ່ມຂອງຕົນຂຽນດ້ວຍອັກສອນທຳລື້ ຫຼືອັກສອນລາວບູຮານດ້ວຍ ໂຕ ທ ສະຫຼະ ໄx ຍໍເຟື້ອງ ແຕ່ອ່ານວ່າ ໄຕ. ຫາກຂຽນໄຕລື້ ກໍຂຽນ Tai-Lue.
- ເຮົາພົບການຂຽນໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ທັງນາມເມືອງແລະຜູ້ຄົນລ້ວນແຕ່ຂຽນ "ໄທ" ເຊັ່ນ "ມາກາວລາວແລໄທ, ໄທຊາວອູຊາວຂອງມາອອກ, ລາຍສືໄທ, ແກ່ໄທທັງຫຼາຍ, ເມືອງໄທ" ດັ່ງເຫຼົ່ານີ້ ຈຶ່ງຕ້ອງສຶກສາຕໍ່ໄປວ່າ ຄຳວ່າ ໄທ ໃນທີ່ນີ້ໝາຍເຖິງເຜົ່າໄທທັງມວນບໍ ຫຼືວ່າຈຳເພາະແຕ່ໄທສຸໂຂໄທເທົ່ານັ້ນ, ເພາະເຮົາພົບຄຳວ່າ "ມາກາວລາວແລໄທ" ໃນທີ່ນີ້ເຮົາຈະພົບ ຊົນເຜົ່າຢູ່ 3 ຊົນເຜົ່າ ຄື ມາກາວ, ລາວ ແລະໄທ, ໂດຍສະເພາະຄຳວ່າ ໄທກັບລາວນີ້ ໄທຄວນຈະຢູ່ທາງໜ້າລາວ ເຊັ່ນກັບການຮຽກຊື່ຊົນເຜົ່າໃນປັດຈຸບັນ ເຊັ່ນ ໄທດຳ, ໄທແດງເປັນຕົ້ນ ແຕ່ແລ້ວຄຳວ່າໄທກັບຢູ່ຫຼັງຄຳວ່າລາວແຖມ ມີແລະຂັ້ນດ້ວຍ ລັກສະນະເຊັ່ນນີ້ ເຮັດມອງເຫັນວ່າ ການຈຳແນກໄທກັບລາວນັ້ນ ປາກົດຕົວແຕ່ສະໄໝສຸໂຂໄທແລ້ວ.
- ລັກສະນະເຊັ່ນນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ໃນສີລາຈາຣືກ ສຸໂຂໄທເທົ່ານັ້ນ ໃນພົງສາວະດານ ແລະປະຫວັດສາດລາວ ກໍປາກົດພະນາມຂອງກະສັດແຫ່ງລ້ານຊ້າງພະອົງໜຶ່ງ ນາມວ່າ ພະເຈົ້າສາມແສນໄທໄຕພູວະນາດ ເປັນພະນາມຂອງພະເຈົ້າອຸ່ນເຮືອນ, ເຊິ່ງເປັນກະສັດສືບພະຣາະບັນລັງຕໍ່ຈາກພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ, ນັກປະຫວັດສາດລາວອະທິບາຍວ່າ "ຫຼັງຈາກພະເຈົ້າອຸ່ນເຮືອນຂຶ້ນຄອງຣາດແລ້ວ ພະອົງສຳຫຼວດພົນລະເມືອງໃນພະນະຄອນຊຽງທອງພົບວ່າ ມີໄທ ສາມແສນຄົນ ຈຶ່ງເສີມພະນາມວ່າ ພະເຈົ້າສາມແສນໄທໄຕພູວະນາດ" ເຊິ່ງກໍໝາຍຄວາມວ່າ ໃນພະນະຄອນຊຽງທອງນອກຈາກລາວ ແລະຊົນເຜົ່າອື່ນຍັງມີໄທອີກ ເຊິ່ງສອດຄ່ອງກັບຄຳທີ່ປາກົດໃນສີລາຈາຣືກຂຸໂຂໄທວ່າ "ທັງມາກາວລາວ ແລໄທເມືອງໃຕ້ຫຼ້າຟ້າຕໍ່ ໄທຊາວອູຊາວຂອງມາອອກ" ໝາຍເຖິງໄທທັງມວນ ຫາກໄທຄຳນີ້ໝາຍເຖິງຄົນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າແນວຄິດຊາດນິຍົມຂອງໄທຍ໌ນັ້ນ ເກີດຂຶ້ນແຕ່ສະໄໝຂຸນຣາມຄຳແຫງແລ້ວ.
- ສ່ວນການຂຽນໄທຍ໌(ไทย) ທີ່ມີໂຕ ຍ ຫ້ອຍທ້າຍນີ້ ແມ່ນທາງການໄທຍ໌ກຳນົດຂຶ້ນໃໝ່ ໃນປີ ຄ.ສ 1939 ນີ້ເອງ.
- ໃນສີລາຈາຣືກນັ້ນ ນອກຈາກພົບຊື່ຊົນຊາດລາວແລະໄທແລ້ວຍັງພົບຄຳວ່າ ມາກາວ ອີກ, ສະນັ້ນຄຳວ່າມາກາວ ເປັນຊົນຊາດໃດກັນແທ້, ໃນການບັນທຶກຊົນຊາດ ຂອງໄທຍ໌ ໄດ້ປາກົດຄຳວ່າ ລາວກາວ ອັນໝາຍເຖິງຄົນ ເຊື້ອຊາດລາວກຸ່ມໜຶ່ງ ຄຳວ່າມາກາວ ອາດເປັນຄົນກຸ່ມດຽວ ກັບລາວກາວ, ຫາກຕີຄວາມໝາຍຕາມພາສາ ເປັນໄດ້ບໍວ່າ ລາວເກົ່າ ຫຼືລາວມາກ່ອນ ?
- ນັກປະຫວັດສາດລາວ-ໄທຍ໌ ແລະສາກົນຍຸກກ່ອນ ຍອມຮັບວ່າລາວ ແລະໄທ ເດີມກຳເນີດຢູ່ພູເຂົາອັນໄຕ ເດີມຊື່ຊົນຊາດຕົນວ່າອ້າຍລາວ ແລ້ວຈຶ່ງຂະຫຍາຍມາຕັັ້ງອານາຈັກຢູ່ຕາມລຳແມ່ນໍ້າເຫຼືອງມີອານາຈັກກວ້າງໃຫຍ່ຊື່ວ່ານານເຈົ້າ, ຍ້ອນການບຽດບຽນຂອງພວກຊາດຫັ່ນ ມົງໂກນຫຼາຍຄັ້ງຊົນຊາດອ້າຍລາວແບ່ງອອກເປັນສອງພວກຊື່ວ່າອ້າຍລາວ ແລະງາຍລາວ ຄົນສອງພວກນີ້ຮຽກຕົນເອງວ່າ ໄທ ໄປຢູ່ທີ່ໃດກໍຮຽກໄທນຳໜ້າ ເຊັ່ນ ໄທລາວ ແລະໄທອື່ນໆເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຫຼົງກັນ.
- ຫາກມາກາວ ເປັນຄົນພວກດຽວກັນ ລາວເກົ່າ ຫຼືລາວມາກ່ອນດັ່ງ ທີ່ສັນນິຖານໄວ້, ສະແດງວ່າໄທສຸໂຂໄທ ກໍແມ່ນລາວພວກໜຶ່ງ ແລະມາກາວ ກໍແມ່ນລາວພວກໜຶ່ງ ລວມໄປຮອດລາວຈົກ(ຈັກກະຣາດ) ແລະບັນດາໄທທັງຜອງ ທີ່ມີອານາ ຈັກເອກະລາດຂອງຕົນໃນບັນດາຫົວເມືອງຕ່າງໆ ໃນຍຸກດຽວກັນ.
- ແລ້ວຄຳວ່າລາວເກົ່າ ຫຼືລາວມາກ່ອນນັ້ນ ມາຢູ່ໃສ ? ອາດໝາຍ ເຖິງໄທອ້າຍລາວ ທີ່ລົງມາຮ່ວມຢູ່ກັບຊົນຊາດຂອມ(ກຣອມ) ທີ່ມີອຳ ນາດເໜືອພູມີພາກນີ້ ກ່ອນປະຫວັດສາດ, ໃນປະຫວັດສາດສຸໂຂໄທນີ້ ໄດ້ກ່າວເຖີງຂຸນອິນທຣາທິດ ແລະຂຸນບາງກາງທ່າວສອງຂຸນນີ້ ທຳການປະກາດເອກະລາດຈາກຂອມ ບໍ່ພຽງແຕ່ສຸໂຂໄທເທົ່ານັ້ນ ອະໂຍທິຍາ(ອະຍຸດທະຍາ) ແລະລົບບູຣີ ປະຫວັດສາດໄທຍ໌ກ່າວວ່າ ເປັນສູນກາງຂອງຂອມ ຄຳວ່າສຍາມນີ້ ຍັງມີຄົນສົງໄສວ່າ ອາດເປັນ ຊົນຊາດໜຶ່ງຂອງຂອມ, ກ່ຽວພັນກັບມອນ ສີລະວັດທະທຳບູຮານຂອງສອງເມືອງນີ້ ປາກົດຕົວສີລະປະຂອງຂອມຫຼາຍ ເປັນທີ່ໜ້າສັງເກດວ່າເມືອງລົບບູຣີນີ້ ຕາມພົບເຫັນ ມີຊື່ເມືອງວ່າ "ລາວະຣຖະ" ຫາກແປຕາມພາສາທີ່ປະກົດ ຄື "ຣັຖລາວ" ມີຫຼາຍທ່ານກ່າວວ່າ ຄຳວ່າລົບບູຣີ ກໍມີຄົນແປວ່າ ເມືອງລາວ ໂດຍມີຄົນແປ ຕາມພາສາທີ່ປາກົດ ຄື ລົພ+ບູຣີ ພ ຕາມຫຼັກພາສາປາລີ ສາມາດແປງ ເປັນ ວ ໄດ້ ຈະໄດ້ ລວ ໃນອັກສອນສອງໂຕນີ້ ມີສະຫຼະອະຢູ່ ຈຶ່ງແປງອະ ໃຫ້ເປັນອາ ຈະໄດ້ຄຳວ່າ ລາວ, ສ່ວນ ບູຣີ ແປວ່າເມືອງ ຈຶ່ງໄດ້ຄຳວ່າ ລາວເມືອງ ຫຼືເມືອງລາວ, ສະນັ້ນ ຄຳວ່າ ມາກາວນັ້ນ ເປັນໄປໄດ້ບໍວ່າຄົນພວກທີ່ ມາຕັ້ງລົບບຸລີເປັນສູກາງ
- ຈະເລີນ ໄຊຊະນະ ສັນນິຖານວ່າອານາຈັກລາວເກົ່າ ທີ່ລົງມາ ກ່ອນອາດມີຢູ່ 3 ອານາຈັກໃຫຍ່ ຄື ສີໂຄຕະປຸຣະ, ລາວະຣັຖ ແລະສຸວັນນະໂຄມຄຳ ແລະຂະຫຍາຍ ໄປໃນຫົວເມືອງຕ່າງໆ.
- ນັກປະຫວັດສາດລຸ່ນໃໝ່ຂອງໄທຍ໌ຫຼາຍທ່ານ ໄດ້ຢັ້ງຢືນວ່າ "ໄທຍ໌ຢູ່ນີ້ແຫຼະ ຢູ່ອຸສາຕະເນ" ສົງໄສພວກທ່ານພົບຫຼັກຖານທີ່ກ່ຽວກັບລາວເກົ່າ ຫຼືລາວມາກ່ອນແລ້ວ.
- ຫາກເຮົາສຶກສາປະຫວັດສາດພາກເໜືອໃນອະດີດ ເຊັ່ນເມືອງຫີຣັນຍະພຸນໄຊ ປະຫວັດສາດລ້ານນາ ຫຼືປະຫວັດພະນາງຈາມເທວີ ຈະເຫັນຄົນ ຢູ່ສອງພວກ ຄື ລາວ ແລະຂອມມີການພົວພັນກັນເຊັ່ນນີ້.
- ຄຳວ່າລາວ ທີ່ປະກົດຢູ່ໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທນັ້ນແມ່ນລາວພວກໃດ ? ອາດແມ່ນລາວ ທີ່ອົບພະຍົບມາໃໝ່ ເຊິ່ງເລີ່ມຈາກລູກຫຼານຂອງ ຂຸນບູຣົມທັງ 7 ທີ່ປາກົດໃນໜັງສືຂຸນບູຣົມ ແລະຕຳນານຂອງເຜົ່າໄຕ (ໄຕ)ທັງຫຼາຍທີ່ເຊື່ອວ່າພວກຕົນສືບເຊື້່ອສາຍມາຈາກລູກຫຼານ ຂອງຂຸນບູຣົມຣາຊາທິຣາດ ຫຼືບໍ່ກໍແມ່ນລາວຈັກກະຣາດ ຫຼືຶລາວເມືອງ ຊວາ ຫຼືລາວທີ່ຕັ້ງອານາຈັກຂອງຕົນຢູ່ພູມີພາກນີ້ ລາວພວກນີ້ ຄືລາວຸ ມາຈາກໝາກນໍ້າເຕົ້າ ມາຈາກພວກແຖນ ອານາຈັກແຖນ ເປັນລູກຫຼານ ຂອງຂຸນບູຣົມຣາຊາມິຣາດ.
- ໃນສີລາຈາຣືກ ໄດ້ປະກົດຊື່ເມືອງຊວາ ອັນໝາຍເຖິງເມືອງຊຽງດົງ ຊຽງທອງ ສະໄໝພະເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ເມືອງນີ້ແມ່ນສູນກາງຂອງລາວ ທີ່ຂຸນລໍ ລູກຊາຍກົກຂອງຂຸນບູຣົມມາສ້າງ.
- ສ່ວນວ່າ ໄທຊາວອູຊາວຂອງ ກໍອາດໝາຍເຖິງລາວ ໃນແມ່ນໍ້າອູ ແລະແມ່ນໍ້າຂອງ ເຊິງຮຽກຕົນເອງ ຫຼືຄົນກຸ່ມອື່ນຮຽກວ່າໄທ.
- ຢ່າງໃດກໍຕາມ ຄຳວ່າສຸໂຂໄທ ຫາກແປຕາມອັກສອນທີ່ປາກົດ ອາດແປວ່າ "ເມືອງແຫ່ງຄວາມສຸກຂອງຄົນໄທ" ກໍລວມເຖິງລາວດ້ວຍ ຫາກເຮົາເຊື່ອວ່າລາວ ເປັນໄທພວກໜຶ່ງ ດັ່ງທີ່ປະກົດລາວໃນສີລາຈາລືກ ຫຼືເປັນລູກຫຼານຂອງຂຸນບູຣົມຣາຊາທິຣາດດ້ວຍກັນ.

ແພ້-ພ່າຍ ໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ໜ້າ 1 ມີຄວາມໝາຍວ່າຈັງໃດ ?

ແພ້-ພ່າຍ ໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ໜ້າ 1 ມີຄວາມໝາຍວ່າຈັງໃດ ?
-------------
ພອຈ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ
10 ມີນາ 2015
- ໃນພາສາໄທຍ໌ປັດຈຸບັນ ຄຳວ່າແພ້ ໝາຍເຖິງບໍ່ຊະນະຫຼືເສັຍໄຊ ແຕ່ໃຊ້ຄູ່ກັບ ຊະນະ, ໃນພາສາລາວຄຳວ່າແພ້ ໝາຍເຖິງຊະນະ ແຕ່ໃຊ້ຄູກັບເສັຍໄຊ, ບາງຄັ້ງກໍພົບໃຊ້ຄູ່ກັບພ່າຍໃນພາສາທ້ອງຖິ່ນ ແລະຜາບແພ້ ໃຊ້ຄູ່ກັບພ່າຍແພ້ ກໍມີ.
- ເຮົາພົບຄຳວ່າ ແພ້ກັບພ່າຍ ໃນສີລາຈາຣືກໃນສີລາຈາຣືກສຸໂຂໄທ ຫຼັກທີ 1 ໜ້າ 1 ເຊິ່ງຂຸນຣາມຄຳແຫງໄດ້ພັນລະນາເຖິງຕົວພະອົງຕອນໜຶ່ງວ່່າ " ตนกูพุ่งช้างขุนสามชนตัวชื่อมาสเมืองแพ้ ขุนสามชนพ่ายหนี-ຕົນກູພຸ່ງຊ້າງຂຸນສາມຊົນຕົວຊື່ມາສເມືອງແພ້ ຂຸນສາມຊົນຜ່າຍໜີ"
ໝາຍຄວາມວ່າ ຂຸນຣາມຄຳແຫງພະອົງຊະນະ ຂຸນສາມຊົນບໍ່ຊະນະ.
- ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຊາວເມືອງສຸໂຂໄທນັ້ນ ໃຊ້ຄຳວ່າ "ແພ້" ກົງກັບຄວາມໝາຍຂອງລາວໃຊ້ປັດຈຸບັນ ຄືຊະນະ ຫຼືມີໄຊ, ສ່ວນພ່່າຍ ທາງໄທຍ໌ໄປໃຊ້ໃນຄວາມໝາຍອື່ນ, ສ່ວນຄຳວ່າ "ພ່າຍ" ຊາວສຸໂຂໄທ ກໍໝາຍເຖິງເສັຍໄຊ ຫຼືບໍ່ແພ້ ໃນພາສາລາວ.
- ຄົນລາວທ້ອງຖິ່ນຍັງໃຊ້ແພ້ ກັບພ່າຍຄູ່ກັນຢູ່ໂດຍສະເພາະພາສາເວົ້າ, ສ່ວນພາຂຽນກໍປາກົດໃຊ້ຢູ່.
- ຕໍ່ແຕ່ນີ້ ຊິເວົ້າເຖິງຄຳທີ່ໃຊ້ໃນພາສາລາວ ທີ່ກ່ຽວກັບ "ຊະນະ ແລະແພ້" ໃຫ້ເບິ່ງຄື
- ຊຍະ ເປັນພາສາປາລີ ມີຄວາມໝາຍດຽວກັບ "ຊະນະ" ໄຊຍະ ໄຊຍະ ເມື່ອເອົາສອງຄຳເຂົ້າກັນ ຈະໄດ້ຄຳວ່າ "ໄຊຊະນະ" ໃນເພງປະຕິວັດເພງໜຶ່ງວ່າ "ຊົມເຊີຍ ຊົມເຊີຍ ໄຊຊະນະ ສັນຕິພາບຄືນມາ ພົງພະນາຂອງລາວໄດ້ປ່ຽນສີ..."
- ຊຍະ ໄດ້ຖືກປ່ຽນຮູບມາເປັນພາສາ ໄຊຍະ-ໄຊຍ໌ ກັບ ຊັຍຊະນະ(ໄຊຍຊະນະ) ມີຄວາມໝາຍດຽວກັນ ທັງສອງຄຳລ້ວນແລ້ວແຕ່ມາຈາກພາສາປາລີ ປັດຈຸບັນເປັນພາສາລາວແລ້ວ. ຄຳເດີມ ແມ່ນ (ຊະຍະ, ໄຊຍະ)
ຄຳທີ່ມີການໃຊ້ໃນພາສາລາວ
- ອະນຸສາວະຣີໄຊຍ໌(ຊະນະ).
- ປະຕູໄຊຍ໌(ຊະນະ).
- ວັດນາໄຊຍ໌(ຊະນະ).
- ວັດມີໄຊຍ໌(ຊະນະ)
- ໄຊຍະ(ຊະນະ)ບູຣີ.
- ໄຊຍ໌(ຊະນະ)ພູທອງ.
- ອຸດົມໄຊຍ໌(ຊະນະ)
- ເສັ້ນໄຊຍ໌(ຊະນະ)
- ໄຊຍ໌(ຊະນະ)ບູຣີ [ເມືອງໜຶ່ງທີ່ແຂວງສະຫວັນ]
- ສຸພະໄຊຍ໌(ຊະນະ) [ຊື່ຄົນ]
- ດັ່ງທີ່ເຮົາຮູ້ແລ້ວວ່າ "ຊະນະ" ມີຄວາມໝາຍດຽວກັບ "ຊະຍະ(ໄຊຍະ) ເມື່ອຄຳ "ໄຊຍະ" ມາຢູ່ໂດດດ່ຽວ ມັນກໍມີຄວາມໝາຍໃນໂຕຂອງມັນວ່າ "ຜາບແພ້" ໃນພາສາລາວ, ແຕ່ຄົນລາວເຮົາມັກໃຊ້ຄຳໂຕ່ງ ໂຕຍ ຈຶ່ງສ້າງຄຳໃໝ່ທີ່ມີຄວາມໝາບດຽວ ຫຼືໃກ້ຄຽງມາຕື່ມໃຫ້ອີກ ໂດຍເອົາພາສາລາວປະສົມປາລີວ່າ "ໄຊຊະນະຜ້າບແພ້ຂ້າເສີກສັດຕູ" ຄຳວ່າ "ໄຊຊະນະຜ້າບແພ້" ລ້ວນແຕ່ມີຄວາມໝາຍດຽວກັນທັງ ໓ ຄຳນັ້ນ, ຫຼື "ໄຊຊະນະຜ້າບແພ້" ກໍຍັງເປັນຄຳຜະສົມຢູ່ ຫາກເປັນຄຳຜະສົມຣະຫວ່າງ ພາສາປາລີລາວ ໃນຄຳປາລີເອງ ຄົນລາວກໍເອົາມາຜະສົມກັນ ຄື "ຊັຍຊນະ"(ໄຊຊະນະ)ນັ້ນ. ຫາກບໍ່ໃຊ້ຄຳຜະສົມ ກໍໃຊ້ດ່ຽວກໍໄດ້ ຄື ໄຊຍ໌ ຫຼືຊະນະ ໄຊຍ໌ ຫາກເປັນຊື່ຄົນກໍໃຊ້ໂດດໆ ກະໄດ້ "ທ້າວໄຊ" ແບບນີ້ອາດໝາຍເຖິງອຸປະກອນດັກປາຊະນິດໜຶ່ງ ຫາກຂຽນວ່າ “ທ້າວໄຊຍ໌ ຫຼື ຊັຍ” ເປັນຄຳມາຈາກ "ຊຍະ" ນີ້, ແຕ່ຄຳວ່າ ໄຊຍະເມື່ອເອົາມາເປັນພາສາລາວ ເຮັດໃຫ້ ຄວາມສົມບູນ ແທນຄຳວ່າ "ໄຊຍ໌ຊະນະ" ຈຶ່ງມີຄຳລາວຜະສົມອີກວ່າ "ມີໄຊຍ໌" ກໍມີຄວາມໝາຍເຕັມໃນຕົວມັນເອງ.
- ດ້ວຍເຫດນັ້ນມີຄົນສົງໄສ ຄຳວ່າ "ແພ້ ກັບ ຊະນະ" ນັ້ນເປັນຄຳລາວແທ້ບໍ ? ອັນນີ້ມັນຕ້ອງໄດ້ສຶກ ສາຫາຮາກເຫງົ້າໃຫ້ຈະແຈ້ງ ຄືວ່າແພ້ໃນພາສາລາວນີ້ ຫາກໃຊ້ໂດດໆ ຄວາມໝາຍມັນກໍຍັງບໍ່ສົມບູນ ກໍຕ້ອງຫາຄຳອື່ນມາຜະສົມ ສະນັ້ນຄຳນີ້ ຈຶ່ງມີຄຳວ່າ "ຜາບແພ້" ມາຕື່ມເຂົ້າ ມີຄວາໝາຍອິ່ມໂຕ ແລະມີຄວາມໝາຍດຽວກັບ "ຊະນະ ຫຼື "ໄຊຊະນະ" ສະນັ້ນ ເວລາໃຊ້ ເຮົາເອົາມາໃຊ້ດ່ຽວກໍໄດ້ ຫາກເປັນ ພາສາເວົ້າ "ທ້າວແກ້ວຊົກມວຍແພ້ທ້າວກອນ" ຄືທ້າວແກ້ວຊະນະທ້າວກອນ ຫາກເປັນພາສູງຂຶ້ນ ກໍຄວນຈະໃຊ້ຄຳທີ່ສົມບູນ ຕ້ອງວ່າຜາບແພ້, ຫາກເສັຍກໍວ່າ ບໍ່ແພ້ ຫືຼພ່າຍແພ້ ແປວ່່າບໍ່ຊະນະ, ອັນຄຳວ່າຜາບແພ້ນີ້ ຜາບ ແມ່ນພາສາລາວແທ້ໆ ມີຄວາມໝາຍດຽວກັບ "ປຣາບ", ຄຳທີ່ມີການໃຊ້ໃນພາສາລາວ ນັ້ນຄື ຊະນະ, ມີໄຊຍ໌, ແພ້, ຜາບແຜ້, ໄຊຊະນະ, ໄຊໂຍ, ຄຳກົງກັນຂ້າມກັນ ກໍມີ ບໍ່ຊະນະ, ບໍ່ມີໄຊ, ພ່າຍແພ້, ພ່າຍ, ອະປະຣາໄຊຍ໌(ອັປຣາໄຊຍ໌ -ປຣາໄຊຍ໌) ປະຣາໄຊ, ເສັຍໄຊ, ບໍ່ແພ້, ທັງໝົດທັງປວງເປັນສາລາວແທ້ ຫາກເຮົາເຂົ້າໃຈວ່າ ສາໜາພຸດ ແລະສາສນາພຣາມຮີນດູ ມາມີອິດທິພົນໃນດິນແດນທີ່ເປັນ ຂອງລາວ ແລະບັນດາປະຊາຊົນລາວ ຕັ້ງແຕ່ ພສ. 8 ພຸ້ນຕາມຕຳນານອຸລັງທາດ ຫຼືເຊື່ອຕາມຫຼັກຖານຕຳນານວຽງຈັນ ໃນ ພ.ສ 236 ເຮົາກໍເຂົ້າໃຈວ່າ ພາສາປາລີ-ສັນສະກິດ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງພາສາລາວແລ້ວ ອີກອັນໜຶ່ງໃນນັ້ນດິນແດນຂອງລາວເຮົານັ້ນເມື່ອ 800-1000 ປີຂະເໝນ ຫຼືຂອມ ມີບົດບາດທາງການເມືອງຢູ່ພູມີພາກນີ້, ອາດແຜ່ອິດທິພົນທາງສາສະໜາ ພາສາ ແລະການປົກຄອງເຂົ້າມາ ພາສາລາວກໍຕິດແສດກັບພາສາ ເລົ່ານີ້ເປັນທຳມະດາ, ທີ່ມັນບໍ່ທຳມະດານັ້ນ ຄືພາສາລາວກັບພາສາໄທຍ໌ ມັນມີສ່ວນຄືກັນທັງໝົດ ຫາກເຮົາຕັດເອົາຄຳຊັບສ່ວນໜ້ອຍຂອງພາສາໄທຍ໌ສະໄໝໃໝ່ອອກ ເຊັ່ນຄັບ, ຜົມ, ສັນ, ໜູ, ຄຣັບ ,ຄະ ແລະຄຳທ້ອງຖິ່ນອື່ນໆທີ່ບໍ່ຫຼາຍປານໃດອອກ ແລະກໍບໍ່ຄຳນຶງເຖິງສຽງ(ທີ່ເປັນສັດທະສາດ) ພາສາລາວກັບພາສາໄທຍ໌ກໍບໍ່ມີຄວາມແຕກ ຕ່າງກັນເລີຍ, ມັນກໍເໝືອນກັບພາສາລາວເໜືອ, ກາງ, ໃຕ້ນີ້ເອງ ມັນມີຄວາມຕ່າງກັນຢ່າງເຫັນໄດ້ຈະແຈ້ງແລ້ວ ອັນນັ້ນເຖິງວ່າ ມີຄວາມແຕກຕ່າງ ທີ່ຮູ້ກັນຢູ່ ເຮົາກໍຖືກັນວ່າ "ມັນບໍ່ຕ່າງເພາະມັນ ປະເທດດຽວກັນ" ສ່ວນພາສາໄທຍ ທັງທີ່ມັນມີຄຳສ່ວນຫຼາຍບໍ່ຕ່າງກັນ ເຮົາກໍຖືວ່າມັນຕ່າງ ເພາະມັນຕ່າງປະເທດກັນ ແມ່ນແຕ່ພາສາລາວໃນພາກອີສານຂອງໄທຍ໌ ແລະພາກເໜືອຂອງໄທຍ໌ ມັນຄືກັນລາວອ້ອຍຕ້ອຍໃນພາສາສ່ວນຫຼາຍທັງສຽງ ແລະຮູບຄຳ ເຮົາກໍຖືວ່າມັນຕ່າງເພາະມັນຕ່າງປະເທດກັນ, ການທີ່ຈະພັດທະນາພາສາລາວ ຫາກເຮົາຍັງຖືຄວາມເໝືອນກັນ ຕ່າງກັນ ພຽງແຕ່ຂ້ອຍລາວ ແລະເຈົ້າໄທຍ໌ມາເປັນບັນຫາຫຼັກ ເຮົາພັດທະນາບໍ່ໄດ້ແທ້ ເພາະມັນບໍ່ມີອັນ ຕ່າງກັນເຮົາກັບພະຍາຍາມໃຫ້ຕ່າງ ກັນກະເຮັດໃຫ້ພາສາທີ່ມັນເໝືອນກັນຕາຍລົງໆແລ້ວ ພາສາລາວຈະເຫຼືອຫຍັງ, ທີ່ຈິງ ຫາເຮົາຍັງມີຄວາມເຊື່ອ ຕາມຫຼັກຖານທາງປະຫວັດສາດວ່າ "ຊົນຊາດລາວອົບພະຍົມຈາກເໜືອລົງໄຕ້, ແລະຖືກຫຼັກຖານທາງປະຫວັດສາດກ່ອນພຣະເຈົ້າອະນຸວົງ ແລະຫຼັງພຣະເຈົ້າອະນຸວົງ ລາວຖືກກວາດຕ້ອນລົງໄປ ສຍາມຫຼວງຫຼາຍ ແລະຍັງເຊື່ອວ່າ ພາກອີສານຂອງໄທຍ໌ ດິນແດນສ່ວນໜຶ່ງຂອງລ້ານຊ້າງ ຫຼືຈະເວົ້າໄກອອກໄປທາງພາກເໜືອຂອງໄທຍ໌ ຄືລ້ານນາທັງໝົດ ເຖິງບໍ່ແມ່ນສ່ວນໜຶ່ງຂອງລ້ານຊ້າງ ແຕ່ພວກເຂົາຖືວ່າເຂົາເປັນລາວພວກໜຶ່ງດຳລົງວັດທະນະທຳຄ້າຍກັບລາວຫຼວງ ຫຼືລາວເໜືອທຸກຢ່າງ ເຮົາກໍມອງເຫັນແລ້ວວ່າ ວັດທະນະທຳທາງພາສາ ແລະວັດທະນະທຳອື່ນໆ ທີ່ແທ້ຈິງຂອງລາວມີອຳນາດອິດທິພົນເໜືອໄທຍ໌ ແລ້ວມັນຊິແປກປາຫຼາດຫຍັງ ທີ່ພາສາໄທຍ໌ຈະເໝືອນລາວ ເຊິ່ງບໍ່ແມ່ນລາວເໝືອນໄທຍ໌ ຫາກເຮົາມອງທາງກັບກັນ, ອັນໜຶ່ງທັງພາສາລາວ-ໄທຍ-ຂະເໝນ ກໍເຕັມໄປດ້ວຍຄຳທີ່ແປງມາຈາກພາສາປາລີ-ສັງສະກິດ ແລະພາສາອື່ນໆ ທີ່ມາທາງສາສະໜາ ເສດຖະກິດ ສັງຄົມວັດທະນະທຳ.
- ພາສາປາລີມາຢູ່ໃນພາສາລາວນັ້ນ ມັນຕ້ອງປ່ຽນສຽງກໍມີ, ປ່ຽນຮູບກໍມີ ບໍ່ປ່ຽນສຽງປ່ຽນຮູບກໍມີ ເຊັ່ນ ຕົວຢ່າງ:
໑. ປັນຍາ-ປັນໂຍ-ປັນຍັງ ເປັນ ປັນຍາ
໒. ສັດທາ-ສັດທັງ ເປັນສັດທາ.
໓. ຄາຣະວະ, ຄາຣະໂວ ເປັນເຄົາຣົບ.(ຂາບ)
໔. ທະນະ+ອາຄາຣະ ເປັນທະນາຄານ.
໕. ພັຕຕະ+ອາຄາຣະ=ພັດຕາຄານ.
- ພາສາປາລີ ນອກຈາກມາມີສ່ວນຮ່ວມເປັນໜຶ່ງໃນພາສາລາວ ຢ່າງປະສົມກົມກືນແລ້ວ ພາສາປາ ລີຍັງມີອິດທິພົນດັດແປງວັດທະນະທຳການໃຊ້ພາສາລາວອີກ ເຊັ່ນ
໑. ຕູຂ້າ(ກູ), ເຈົ້າກູ ກໍໄດ້ກາຍມາເປັນ ຂ້ອຍ, ຂ້ານ້ອຍ, ຂ້າພະເຈົ້າ ຄຳເຫຼົ່ານີ້ບໍ່ໄດ້ມາຈາກ ປາລີໂດຍກົງ ແຕ່ໄດ້ໂດຍການປ່ຽນແປງວັດທະນະທຳທາງສັງຄົມ ຈາກຄຳເຫຼົ່ານີ້ " ອາມະ ພັນເຕ" ແລະ "ມະຍັງ"
໒. ຂ້າແຕ່ເຈົ້າກູ(ເຈົ້າຕູ) ຮັບອິດທິພົນມາຈາກ ນະມັສກາຣະ "ນ້ອມນະມັດສະການ"
ແລະອື່ນໆ
- ອັນນີ້ບໍ່ໄດ້ໝາຍວ່າ ພາສາປາລີ-ສັນສະກິດ ມາມີບົດບາດໃນພາສາລາວ ແລ້ວຈະມາປ່ຽນແປງພາ ສາລາວໄດ້ທັງໝົດ ມັນປ່ຽນແປງບາງຄຳເລັກໆນ້ອຍໆເທົ່ານັ້ນ ຫາກແຕ່ວ່າພາສາລາວ ເມື່ອໄດ້ ຮັບເອົາຄຳປາລີມາໃຊ້ແລ້ວ ມັນໄດ້ຖືກປ່ຽນແປງຮູບ-ສຽງເກືອບທັງໝົດ ເຊັ່ນວ່າ ຣັຖະບານ, ກາຣ, ຣົຖ, ຣົສ, ວັດທະນະ, ສັດທາ, ສັດຈະ, ໂລບ, ຮູບ, ບາດ, ອາຫານ, ສຶກສາ ແລະອື່ນໆເລົ່ານີ້ ລ້ວນແຕ່ເປັນພາສາປາລີທີ່ຖືກພາສາ ລາວປ່ຽນຮູບທັງນັ້ນ.
- ເຮົາຈະປະຕິເສດ ຄຳປາລີໃນພາສາລາວແມ່ນບໍ່ໄດ້ເດັດຂາດ ຫາກເຮົາຈຳແນກພາປາລີອອກຈາກພາສາລາວເມື່ອໃດ ເຮົາຈັກບໍ່ມີພາສາ ລາວເຮົາໃຊ້ຄົບເລີຍ, ສະນັ້ນ ຈຶ່ງວ່າໃນພາສາລາວຂອງເຮົາເຕັມໄປດ້ວຍພາສາປາລີ ທີ່ຍົກມານັ້ນແມ່ນຕົວຢ່າງຊື່ໆ ຫາກຊິເວົ້າໃຫ້ຫຼ້ອນໆ ອະໄວຍະວະເພດຊາຍນັ້ນ ກໍແມ່ນຊື່ທີ່ໄດ້ມາຈາກພາສາປາລີຄືກັນ ແຕ່ແປງຮູບມາ ຮູບເດີມ ຄື "ຄຸຍຫະ", ເມື່ອໄທຍ໌ ມາຈາກພວກດຽວກັນ ຄືອ້າຍລາວ, ເມື່ອຄົນລາວ ຖືກອົບພະຍົບໄປຢູ່ໄທຍ໌ຫຼວງຫຼາຍເປັນກຸ່ມກ້ອນ, ເມື່ອລາວໄທຍ໌ ມີອິດທິພົນທາງພາສາຈາກປາລີ-ສັນສະກິດດ້ວຍກັນ ເປັນຫຍັງພາສາມັນຊິບໍ່ຄືກັນ ພຽງແຕ່ວ່າເຮົາຊິພັດທະນາມັນງຢ່າງໃດ ເທົ່ານັ້ນເອງ.
- ເອົາເປັນວ່າ ໄຊຍ໌ - ຊະນະ - ຜາບແພ້, ພ່າຍແພ້ ລ້ວນແຕ່ເປັນພາສາລາວ ຄືກັນນັ້ນແລ, ແຕ່ວ່າ ລາວເຮົາ ມັກໃຊ້ຄຳໂດດ ຫຼືຄຳດຽວ ຄຳໃດມີ ໒ ພະຍາງ ບາງຄັ້ງກໍໃຊ້ແຕ່ພະຍາງດຽວກໍໄດ້ ເຊັ່ນ ຜາບແພ້ ໃຊ້ແຕ່ "ແພ້" ກໍໄດ້, ສ່ວນຄຳວ່າ "ຜາບ" ກັບໄປໃຊ້ເປັນຄຳອື່ນກໍໃຊ້ "ຜາບເສືອ" ຄຳວ່າ "ຜາບ" ຄົນລາວເຮົາ ກໍປ່ຽນ(ຜ່ຽນ) ໄປເປັນ "ປາບ" ກໍໄດ້ ແລະແລ້ວ ກໍສ້າງປະໂຫຍກຂຶ້ນມາໃຊ້ໃໝ່ອີກ "ປາບປາມ" ເຊັ່ນ "ປາບປາມໝູ່ໄພຣີ" ຄັນເວົ້າ ແລ້ວ ພາສາລາວເຮົານີ້ ຫາກຊິສຶກສາແທ້ ມັນກະບໍ່ສຸດບໍ່ສ້ຽງດອກ ຫຼວງຫຼາຍພາຍມາກແທ້ໆ.
ຄັນຊິຫາຕົ້ນປາຍສາເຫດວ່າ ເປັນຫຍັງຄົນລາວ ຄົນໄທຍ໌ເຮົາຈຶ່ງ ເກີດຄວາມສົງໃສໃນພາສາລາວ ທີ່ແປກໆ ແລ້ວປະຕິເສດວ່າ ບໍ່ແມ່ນຂອງລາວ ມັນເປັນຜົນ ຈາກການທີ່ຄົນລາວຂາດການຮຽນປາລີ, ການຂຽນອັກສອນ, ການອ່ານໜັງສື ແລະພາສາລາວບໍຄົງເຄົ້າສັບໄວ້ ແລະອີກຫຼາຍຢ່າງລວມ ໄປເຖິງການອ່ານ ການຮຽນຂອງລາວເຮົານຳ ນອກນັ້ນການປ່ຽນອັກສອນ ການຕັດໂຕອັກສອນຖິ້ມ ກໍລ້ວນແຕ່ມີຜົນ, ບວກກັບທາງຝ່າຍໄທຍ໌ ກໍພະຍາມຢາກໃຫ້ມັນຕ່າງພ້ອມ ມັນເລີຍເຮັດໃຫ້ເຮົາກາຍເປັນຄວາມດ້ອຍຂຶ້ນມາດັ່ງປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້ ກ່ຽວກັບພາສາດັ່ງໃນປັດຈຸບັນນີ້ແລ
- ສະຫຼຸບເປັນອັນວ່າ ຊະນະ ໃຊ້ຄູກັບເສັຍໄຊ, ໄຊຊະນະ ໃຊ້ຄູ່ກັບ ອັບປະຣາໄຊ, ຜາບແພ້ໃຊ້ຄູ່ກັບພ່າຍແພ້ ຫຼືແພ້ຜ່າຍ, ຫາກໃຊ້ແພ້ຊື່ືໆກໍຕ້ອງໃຊ້ພ່າຍ ທີ່ເປັນພາສາລາວ ແລະພາສາຊາວສຸໂຂໄທໃນສີລາຈາຣືກນີ້.
- ອືມ໌ ພາສາຊາວສຸໂຂໄທ ມີອິດທິພົນຈາກພາສາລາວສ່ວນຫຼາຍເນາະ ທ່ານວ່າບໍ ?