ໂດຍ: ພອຈ.ເນືອງພິລັກ ໂຊຕິທອນ
(ສະຫງວນສິດ)
- ທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ວັລລິໂພດົມ ເປັນວິຊາການ ທີ່ລືຊື່ຂອງໄທຍ໌ ໄດ້ພົບບົດຂຽນຂອງທ່ານມະຫາບຸນມີ ເທບສີ ເມືອງ ທີ່ໄດ້ຂຽນບົດຄວາມກ່ຽວກັບການອ່ານ ຂໍ້ຄວາມໃນສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ເມື່ອປີ ໒໐໐໑-໒໐໐໒ ພຸ້ນ ແລະໄດ້ນຳ ມາລົງຕີພິມໃນວາລະສານທ່ຽວເມືອງລາວ ຄໍລຳມໍຣະດົກລາວ (ເຊິ່ງຫົງເທີນ ຂຸນພິທັກ ເປັນບັນນາທິການ ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ), ທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ໄດ້ອ່ານບົດຄວາມນັ້ນ ແລ້ວເທິງເຄື່ອງບິນ ກໍໄດ້ໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ ແລ້ວກໍຂຽນບົດຄວາມ ລົງໃນ ໜັງສືພິມ ແລະວາລະສານທາງເມືອງໄທຍ໌ ເຮັດໃຫ້ໝູ່ນັກວິຊາການຄົນໄທຍ໌ ຕ້ອງຮ້ອນຮົນອົນທະການ ເຕັ້ນແຮ້ງ ເຕັ້ນກາໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ ບໍ່ແມ່ນຂອງຢອກ ບໍ່ເວັ້ນແມ່ນກະທັງບຸກຄົນທຳມະດາສາມັນ (ອັນນີ້ຜູ້ຂຽນໄດ້ພົບເອງ ເມື່ອກັບໄປ ທ່ຽວເມືອງບາງກອກ ທ້າຍປີ ໒໐໐໖ ຄົນທົ່ວໄປທີ່ພົບໄດ້ເວົ້າເຖິງສີລາຈາລືກລາວຕ່າງໆນານາ ເຊື່ອວ່າຄົນໄທຍ໌ໃຫ້ຄວາມ ສົນໃຈຕໍ່ບັນຫານີ້ຢ່າງເອົາຈິງເອົາຈັງ) ໃນຂະນະດຽວກັນບັນດານັກເວບທັງຫຼາຍຂອງໄທຍ໌ກໍເອົາບັນຫາດັ່ງກ່າວມາສົນທະ ນາກັນ ດັງສະໜັ່ນຫວັນໄຫວເຊັ່ນກັນລະຫວ່າງປີ ໒໐໐໕.
- ບົດຄວາມຂອງທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ວັລລິໂພດົມ ໄດ້ນຳເອົາໄປລົງຄັ້ງແຮກໃນໜັງສືພິມມະຕິຊົນ ເຊິ່ງຂຶ້ນຕົ້ນ ດ້ວຍຄຳວ່າ "คนไทยเกือบหมดประเทศเชื่อตำราว่า อักษรไทยเป็นอักษรที่พ่อขุนรามคำแหงประดิษฐ์ขึ้นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.1826 หรือ 722 ปีมาแล้ว รัฐบาลไทยจัดงานฉลองทั่วประเทศเมื่อ พ.ศ.2526 ครบรอบ 700 ปี "ลายสือไทย" ของพ่อขุนฯ แล้วยังจัดงานฉลองใหญ่ เมื่อองค์กร UNESCO ยกย่องเป็นมรดกโลกทางปัญญา เมื่อ พ.ศ.2547
ประวัติศาสตร์อักษรไทยบอกไว้ชัดเจนนานแล้วว่าลาวรับอักษรพ่อขุนรามคำแหงไปใช้งานหนังสือสมัยหลังๆ
แต่แล้วลาวเพิ่งค้นพบจารึกอักษรลาว ระบุศักราช พ.ศ.1713 หรือ 835 ปีมาแล้ว มีอายุเก่ากว่าอักษรไทยของพ่อขุนฯ ราว 113 ปี ถ้าเป็นจริงตามนี้ย่อมหมายความว่าอักษรลาวเก่ากว่าอักษรไทยราว 113 ปี และอักษรไทยได้จากอักษรลาว ?"
- ຍ້ອນຄຳວ່າ "ສີລາຈາຣືກລາວເກົ່າກວ່າສີລາຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳແຫງ ຕັ້ງ ໑໑໓ ປີນີ້ເອງ" ນີ້ເອງ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ນັກວິຊາການໄທຍ໌ທັງຫຼາຍ ອອກມາວິພາກ ວິຈານກັນ ຕ່າງໆນານາ, ບາງທ່ານກໍໃຫ້ທັດສະນະທາງສ້າງສັນ, ບາງທ່ານກໍໃຫ້ທັດສະນະໄປໃນ ລັກສະນະບໍ່ແມ່ນນັກວິຊາການມືອາຊີບ, ບາງທ່ານກໍອອກມາໃຫ້ ທັດສະນະແບບ ຊາດນິ ຍົມຫົວຊົນຝາ, ບາງທ່ານກໍໃຫ້ທັດສະນະ ເປັນກາງແບບນັກວິຊາການທົ່ວໄປ, ມີການສົນ ທະນາກັນຂະໜານໃຫຍ່ ຕໍ່ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ເພາະທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ວັລລິໂພດົມ ກໍເວົ້າຄັກເວົ້າແນ່ວ່າ "ອັກສອນລາວມີອາຍຸເກົ່າກວ່າໜັງສືພໍ່ຂຸນຣາມ ຕັ້ງ ໑໑໓ ປີ" ເວົ້າຕາມອາຍຸທີ່ລົບໄດ້ (ເມື່ອປີ ໒໐໐໕) ແຖມຍັງຖິ້ມທ້າຍໃນປະໂຫຍກ ນັ້ນວ່າ "ອັກສອນໄທຍ໌ໄດ້ຈາກອັກສອນລາວ", ທາງໄທຍ໌ກໍເຊື່ອວ່າ ອັກສອນຂຸນຣາມ ຄຳ ແຫງ ເປັນຂອຈິງ ແລະເກົ່າຈິງ, ທັງຍັງໄດ້ເວົ້າຢ່າງເຕັມສົບເຕັມປາກມານານແລ້ວ ວ່າ "ອັກສອນລາວໄດ້ແບບຈາກ ອັກສອນຂຸນຮາມຄຳແຫງ-ພຣະຍາລິໄທ" ໄດ້ຂຽນ ປະຫວັດອັກສອນສາດ ທັງປະຫວັດສາດຂອງຊາດສອນລູກສອນຫຼານໄທຍ໌ໃຫ້ເຊື່ອ ຢ່າງນັ້ນ ທົ່ວທັງປະເທດມາເກືອບສະຕະວັດ, ແລ້ວວັນດີຄືນດີ ກັບມາບອກວ່າ "ອັກ ສອນຂຸນຣາມຄຳແຫງນ້ອຍເກົ່າກວ່າ ອັກສອນລາວ" ກ່ອນໜ້ານັ້ນ ບໍ່ເຫິງກໍມີນັກ ສຶກສາປັນຍາຊົນໄທຍ໌ເອງມາບອກວ່າ "ຫຼັກສີລາຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳ ແຫງ ບໍ່ໄດ້ສ້າງ ຂຶ້ນໃນສະໄໝຂຸນຣາມຄຳແຫງ ເຮັດໃຫ້ເຂົາຖົກຖຽງກັນຂະໜານໃຫຍ່ມາຫຼາຍຄັ້ງແລ້ວ" ເລື່ອງເຊັ່ນນີ້ ຊິໃຫ້ນັກວິຊາການຂອງໄທຍ໌ມອງດູດາຍໄດ້ຈັ່ງໃດ ?.
- ສະນັ້ນ, ມັນຈຶ່ງບໍ່ເປັນເລື່ອງແປກ ທີ່ມີນັກວິຊາາການຈາກກົມສິລະປະກອນ ອອກມາໂຕ້ ຕາມຂ່າວ ເຊິ່ງໜັງສືພິມມະຕິຊົນ ໄດ້ອອກໃນເດືອນ ພະຈິກ ໒໐໐໕ ວ່າ "ผู้เชี่ยวชาญกรมศิลปากรชี้ศิลาจารึกของไทยเก่าแก่กว่าของลาวแน่นอน ระบุหากคนไทยคิดว่าของลาวเก่าแก่กว่าแสดงว่าโง่ ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของปลอมหรือแท้ต้องดูหลักศิลาก่อน ผู้เชี่ยวชาญกรมศิลปากรเชื่อว่าศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่าแก่กว่าหลัก ศิลาจารึกที่พบในประเทศลาว ทั้งระบุว่าหากคนไทยคิดว่าของประเทศลาวเก่ากว่าแสดงว่าคนนั้นโง่ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของจริงหรือปลอมต้องขอดูก่อนจึงจะระบุได้".
- ເມື່ອມອງເບິ່ງຄຳເວົ້າຂອງນັກວິຊາການ ທີ່ຮຽກວ່າລະດັບຜູ້ຊ່ຽວຊານ ຈາກກົມ ສີລະປະກອນຂອງໄທຍ໌ເວົ້າແລ້ວ ເໝືອນກັບວ່າ ຄຳເວົ້ານັ້ນບໍ່ໄດ້ ເວົ້າອອກມາຈາກ ວິຊາການ ທີ່ໄດ້ຝືກມາຈົນຊ່ຽວຊານເລີຍ ເປັນຄຳເວົ້າຂອງນັກເລງຂ້າງຂະໜົນ ທີ່ອ້າງຕົນວ່າມີອຳນາດບາດໃຫຍ່ ເຊັ່ນ ຄຳວ່າ "หากคนไทยคิดว่าของลาวเก่าแก่กว่าแสดงว่าโง่ ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของปลอมหรือแท้ต้องดูหลักศิลาก่อน ผู้เชี่ยวชาญกรมศิลปากรเชื่อว่าศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่าแก่กว่าหลัก ศิลาจารึกที่พบในประเทศลาว ทั้งระบุว่าหากคนไทยคิดว่าของประเทศลาวเก่ากว่าแสดงว่าคนนั้นโง่ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของจริงหรือปลอมต้องขอดูก่อนจึงจะระบุได้" ນັ້ນໂດຍ ເຈຕຕະນາ ຄືເຂົາຕອບໂຕ້ທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ນັກວິຊາການທີ່ລືຊື່ ແບບບໍ່ໄວ້ໜ້າກັນ, ພຽງເພື່ອປົກປ້ອງວ່າ ສິ່ງນີ້ເກົ່າ ກວ່າ ຫຼືໃໝ່ກວ່າເທົ່ານັ້ນ, ເຮັດໃຫ້ຈັນຍາບັນຂອງວິຊາຊີບ ໃນຖານະຜູ້ຊ່ຽວ ຫຼືນັກວິຊາການຫາຍໄປໃສໝົດແລ້ວ, ທີ່ວ່າ "ໂງ່" ກັບ "ບໍ່ສະຫຼາດ" ນັ້ນເປັນຄຳເວົ້າຂອງຄົນປະເພດໃດ ?, ແລ້ວຄຳວ່າ "ອ່ານສີລາຈາຣືກບໍ່ເປັນ" ຄຳເວົ້າຄຳນີ້ ມັນສວນທາງກັບຄຳວ່າ "ໂງ່" ແລະ "ບໍ່ສະຫຼາດ" ທີ່ເວົ້າອອກມາ ຫຼືວິຊາການຕ່າງໆ ມັນເກີດຂຶ້ນມາເພາະຄວາມຮ້ອນ ຮົນທີ່ບັນພະບູຣຸດໄທຍ໌ປູກຝັງສ້າງໄວ້ແລ້ວຜິດພາດແລ້ວ ຈະປ່ອຍໃຫ້ຜິດພາດຢູ່ຢ່າງນັ້ນ ແລ້ວພື້ນຖານທີ່ບັນພະບູຣຸດ ໄທຍ໌ສ້າງສົມມາຫຼາຍຮ້ອຍປີ ຈົນກາຍເປັນຊາດນິຍົມທີ່ບໍ່ສາມາດຍອມຮັບກັບຄວາມຈິງໄດ້ ແລ້ວການທີ່ອອກມາໃຫ້ທັດ ສະນະເຊັ່ນນີ້ ເຂົາເອງໄດ້ເຫັນສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນແລ້ວຫຼືຍັງ ແນ່ນອນຍັງບໍ່ທັນເຫັນເດັດຂາດ ເພາະເຂົາອອກມາຕອບໂຕ້ ບົດຂຽນ ຂອງສາສຕຣາຈານສີສັກ ໃນເວລາອັນໃກ້ຄຽງເທົ່ານັ້ນ ແລະເຂົາກໍບອກໄວ້ແລ້ວວ່າ "ເວັ້ນແຕ່ໄດ້ເຫັນຂອງຈິງ" ຈຶ່ງຈະຍອມຮັບ ຫາກແຕ່ວ່າທັດສະນະທີ່ສະແດງແບບຊາດນິຍົມແບບນັ້ນ ຄືເສັ້ນທາງທີ່ບໍ່ເຫັນຄວາມຈິງແນ່ນອນ.
- ຜູ້ຊ່ຽວຊານທ່ານໜຶ່ງ ຈາກຈຸລາລົງກອນມະຫາວິທະຍາໄລ ໃຫ້ຄວາມເຫັນໃນທາງສາຍກາງວ່າ "แต่ต้องเห็นวัตถุตัวจริงก่อนจะยืนยัน" ທ່ານນີ້ ກໍໃຫ້ທັດສະນະທີ່ພໍຟັງ ແລະເປັນໄປໃນແນວຄິດ ແນວທາງຂອງນັກວິຊາການທົ່ວໄປອ້າງ ຄືຈະປະຕິເສດ ຫຼືຮັບຮອງຫຍັງ ກໍຕ້ອງໄດ້ເຫັນຂອງຈິງກ່ອນ.
- ຄວາມເຫັນຂອງ น.ส.ก่องแก้ว วีระประจักษ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านอักษรโบราณ กรมศิลปากร ให้สัมภาษณ์วันที่ 6 ธันวาคม ว่า ตนคิดว่าศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่ากว่าศิลาจารึกของประเทศลาว และไม่มีประเทศใดๆ มีศิลาจารึกเก่าแก่กว่าประเทศไทย "คนไทยนั้นจะคิดว่าของประเทศลาวนั้นเก่ากว่า แสดงว่าคนนั้นโง่ไม่ฉลาด เพราะอ่านศิลาจารึกไม่เป็น จะต้องอ่านศิลาจารึกเป็นจึงจะรู้ ดิฉันเห็นว่าศิลาจารึกของประเทศลาวมีความใหม่กว่าศิลาจารึกของประเทศไทย แต่จะบอกว่าศิลาจารึกของประเทศลาวเป็นของจริงหรือของปลอมคงจะต้องเห็นตัว ศิลาจารึกของจริงจึงจะบอกได้" ເປັນຄຳເວົ້າຂອງຜູ້ດຽວກັນ ດັ່ງທີ່ໄດ້ຍົກມາ ເວົ້າແລ້ວໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ເຊິ່ງລາຍລາຍອຽດ ຂອງການໃຫ້ສຳພາດນັ້ນ, ເຮົາເຫັນໄດ້ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ ແນວຄວາມຄິດທາງ ວິຊາການຂອງເຂົາ ບໍ່ແມ່ນວິຊາການແມ່ນແຕ່ນ້ອຍດຽວ, ຄຳເວົ້າຂອງເຂົາຊ່າງໄຮ້ດຽງສາແທ້ໆ "ศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่ากว่าศิลาจารึกของประเทศลาว และไม่มีประเทศใดๆ มีศิลาจารึกเก่าแก่กว่าประ เทศไทย" ຄຳເວົ້າແບບນີ້ ຫາກເປັນນັກວິຊາການມືອາຊິບເຂົາບໍ່ສາມາດເວົ້າອອກມາເດັດຂາດ ແຕ່ເພາະອຳນາດຊາດ ນິຍົມມັນຫຸ້ມຫໍ່ສະໝອງຂອງເຂົາ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເຂົາສາມາດຄຳໆນີ້ອອກມາໄດ້ ແລະປະເທດໄທຍ໌ ຫາກຍັງມີນັກວິຊາການປະ ເພດນີ້ຢູ່ ກໍເທົ່າກັບເຂົາຍັງຕ້ອງການຫຼອກລວງຕົວເອງໄປຢ່າງນັ້ນ ແລ້ວໂລກະທັດຂອງພວກເຂົາ ກໍຍັງຕ້ອງໄດ້ຄວຍຄຸມ ໂດຍອຳນາດມືດບໍ່ມີວັນຈະສະຫວ່າງໄດ້ເລີຍ.
- "จะต้องอ่านศิลาจารึกเป็นจึงจะรู้ ดิฉันเห็นว่าศิลาจารึกของประเทศลาวมีความใหม่กว่าศิลาจารึกของประเทศไทย" ຄຳວ່າ "ຈະຕ້ອງອ່ານສີລາຈາຣືກເປັນຈຶ່ງຮູ້" ຍັງບໍ່ທັນເຂົ້າໃຈໃນຄວາມໝາຍຂອງເຂົາ ທີ່ເຂົາວ່າການ ອ່ານສີລາຈາຣືກເປັນນັ້ນ ເຂົາອ່ານຈັ່ງໃດ ? ເຂົາຍັງຢືນຢັນອີກວ່າ "คงจะต้องเห็นตัว ศิลาจารึกของจริงจึงจะบอกได้" ນີ້ສະແດງວ່າເຂົາຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເຫັນສີລາຈາຣືກຈິງ ແລ້ວເຫດໃດ ຄຳເວົ້າຂອງເຂົາຂ້າງຕົ້ນ ຈຶ່ງກ້າຢືນຢັນວ່າສີລາຈາຣືກ ຂອງໄທຍ໌ເກົ່າແກ່ກວ່າຂອງລາວ ແລ້ວຍັງຢືນການວ່າ "ບໍ່ມີສີລາຈາຣືກຂອງປະເທດໃດ ເກົ່າແກ່ກວ່າຂອງໄທຍ໌ອີກ" ຄຳເວົ້າຄຳນີ້ກໍໝາຍວ່າ ຂອງຂ້າໃຫຍ່ຈິງ ຂອງທ່ານເຖິງມີຈິງ ກໍຢ່າໃຫຍ່ນັ້ນຕິລະ ຫຼືວິຊາການ ແລະປະຫວັດສາດຂອງ ໄທຍ໌ນັ້ນ ສ້າງຂຶ້ນມາເໝືອນເທບນິຍາຍຫຼືໜັງຈີນຈັ່ງຊັ້ນລະ.
- ทั้งนี้ อย่าไปแข่งหรือเปรียบเทียบกับของต่างชาติว่าของใครเก่าแก่กว่ากันเลย เสียเวลาเปล่าๆ ศิลาจารึกของไทยมีความเก่าแก่กว่าแน่นอน" ຄຳເວົ້າຂອງນາງສາວກ່ອງແກ້ວນັ້ນ ເໝືອນກັບວ່າ ເຂົາກຳລັງຫຼິ້ນການ ພະນັນ ວ່າຂອງໃຜໃຫຍ່ແລ້ວຜູ້ນັ້ນຊະນະ ເຂົາສະແດງຄວາມຮູ້ສຶກອອກມາຢ່າງໜ້າສັງເວດ, ພຽງແຕ່ຕ້ອງການວ່າ "ສີລາ ຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳແຫງເກົ່າກວ່າຂອງຊາດອື່ນພຽງຢ່າງດຽວ, ກັບໄປສະຫຼັດຖິ້ມພື້ນຖານທາງປະຫວັດສາດ, ພາສາ, ບູ ຮານຄະດີ ແລະສາຍສຳພັນຂອງວົງຕະກູນໄທ(ໄຕ) ທັງມວນ, ຊໍ້າບໍ່ພໍກັບໄປລົບລ້າງທັດສະນະຄະຕິ ພັດທະນະນາການ ທາງປະຫວັດສາດຊາດພັນວິທະຍາ ເຊິ່ງນັກປະຫວັດສາດ ແລະນັກວິຊາການລຸ້ນຕວດ, ປູ່, ຍ່າ, ຕານາຍ, ຂອງພວກເຂົາ ໄດ້ສ້າງ ເນື້ອສ້າງຕົວມາເກີນສະຕະວັດວ່າ "ລາວ-ໄທຍ໌ມາຈາກກົກເຫງົ້າດຽວກັນ" ຈັ່ງໃດລະ ຈຶ່ງມາສະຫຼັກປັດຖິ້ມ ພຽງຂ້າມຄືນເຊັ່ນນີ້, ຫາກເປັນເຊັ່ນນັ້ນຈິງແທ້ແລ້ວ, ໝາຍວ່າວິຊາການທ່ານນີ້ກຳລັງປະຕິເສດວ່າ "ສຸໂຂໄທບໍ່ແມ່ນ”, ອາດລວມໄປຮອດປະຕິເສດສີລາຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳແຫງນຳກໍເປັນໄດ້, ຫາກເປັນເຊັ່ນນັ້ນເຂົາກໍາລັງປະຕິເສດວ່າ ສາຍ ສຳພັນກັບລ້ານນາ, ລ້ານຊ້າງລວມພາກອີສານ, ເຂົາລືມເບິ່ງຫຼັກຖານທ້ອງຖິ່ນເລົ່ານີ້ສາແລ້ວ, ແລ້ວເຂົາມີຫຼັກຖານໃນມື ທີ່ອ່ານພົບໂດຍກົມສີລະປະກອນເອງວ່າ "ສີລາຈາຣືກພຣະທາດຮ້າງບ້ານນາແຮ່ ສາກົນນະຄອນນັ້ນ ຂຽນດ້ວຍອັກສອນ ລາວລ້ວນໆ ແລະເປັນພາສາທີ່ສົມບູນກວ່າ ຈະແຈ້ງກວ່າ ສ້າງຂຶ້ນໃນປີ ข้อความจารึกบรรทัดที่ ๔ ระบุ จ.ศ. ๗๑๒ คือ พ.ศ. ๑๘๙๓ ตรงกับปีที่พระเจ้าอู่ทองทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยา และก่อนพระเจ้าฟ้างุ้มครองเมืองหลวงพระบาง (พ.ศ. ๑๘๙๖) ถึง ๓ ปี ກົງກັບ ຄ.ສ ໑໓໕໐ ຍຸກດຽວກັບພຣະຍາລິໄທ ຂອງສຸໂຂໄທ ແລະສະໄໝດຽວ ກັບພຣະເຈົ້າອູ່ທອງ ທີ່ເປັນຕົ້ນຕະກູນຂອງສຍາມອະຍຸທະຍາ ມາຮອດປີນີ້ (ຄ.ສ ໒໐໑໑) ກໍມີອາຍຸໄດ້ ໖໖໐ ເຕັມພໍດີ ຫາກຈະທຽບໃສ່ສີລາຈາຮືກຂຸນຣາມຄຳແຫງ ກໍຫ່າງກັນ ໖໗ ປີ (ຈາຈືກຂຸນຣາມຄຳແຫງກຳເນີດ ຄ.ສ ໑໒໘໓) ຫາກຈະ ທຽບອາຍຸຂອງມະນຸດສະໄໝນັ້ນ ກໍບໍ່ຫ່າງກັນປານໃດສຳລັບຜູ້ສືບທອດມໍຣະດົກລຸ້ນຫຼັງກໍມີຊີວິດຮ່ວມຍຸກ ຄົງຊິບໍ່ເຮັດໃຫ້ ການຂຽນອັກສອນລາວ ກັບຂອງຂຸນຣາມຄຳແຫງແຕກຕ່າງກັນປານນັ້ນ, ເປັນເລື່ອງແປກຫາກມອງຕາມທັດ ສະນະ ທາງນັກປະຫວັດສາດທາງໄທຍ໌ ລົງຄວາມເປັນວ່າອັກສອນລາວໄດ້ມາຈາກອັກສອນຂຸນຣາມຄຳແຫງ ຜ່ານມາໃນສະ ໄໝພຣະຍາລິໄທ ມັນເປັນເລື່ອງແຜກທີ່ເຫັນວ່າອັກສອນລາວໃນສີລາຈາຣືກນັ້ນ ສົມບູນຄົບຖ້ວນ ແລະພັດທະນາການກວ່າ ໜັງສືຍຸກພຣະຍາລິໄທ ແລະພຣະເຈົ້າອູ່ທອງດ້ວຍຊໍ້າ ແລ້ວສີລາຈາຣືກນັ້ນຢູ່ໃສ ? ຈຳເປັນຈະຕ້ອງນຳມາແລກັນ ເພື່ອຫາ ຈຸດເສື່ອມໂຍງ, ເມື່ອເຮົາທຽບສີລາຈາກຣືກພະທາດບ້ານຮ້າງນາແຮ່ ຫາສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ຄືສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ພົບວ່າສ້າງປີ ຄ.ສ ໑໑໗໐ ແລະສີລາຈາຣືກພຣະທາດຮ້າງບ້ານແຮ່ ສ້າງປິ ໑໓໕໐ ອາຍຸຫ່າງກັນພຽງ ໑໘໐ ປີເທົ່ານັ້ນ ມັນກໍບໍ່ເປັນ ເລື່ອງແປກ ທີ່ເຫັນອັກສອນມີຄວາມຄ້າຍຄຽງກັນ. ທີ່ມັນແປກກໍເຫັນຈະເປັນອັກສອນສີລາວັດວິຊຸນນັ້ນ ຄືຈັ່ງວ່າຄົບສົບບູນກວ່າ ພັດທະນາກວ່າອັກສອນສະໄໝຣາມຄຳແຫງ, ສະໄມພຣະຍາລິໄທ ແລະສະໄໝພຣະເຈົ້າອູ່ທອງ ນັ້ນເອງ.
- ທັດສະນະຂອງທ່ານອື່ນໆ ໃນບົດຄວາມດຽວກັນນັ້ນ ເປັນທັດສະນະແບບ ເປັນກາງໆ ກໍຍັງພໍທີ່ຈະຄຳນຶງໄດ້ວ່າ ແນວຄິດທາງວິຊາການຂອງ ພວກເຂົາ ເປັນແນວຄິດທີ່ສາມາດນຳໃຊ້ໄດ້ຢູ່, ເປັນວິຊາການເພື່ອການກ້າວໄປເພື່ອ ການ ຮູ້ຈິງ ຢ່າງໃດກໍຕາມກ່ຽວກັບບັນຫາເລື່ອງສີລາຈາຣືກ ວັດວິຊຸນນີ້ ຫາກກວດ ພົບທາງດ້ານວິທະຍາດສາດໄດ້ວ່າ "ເປັນຂອງຈິງ ມີອາຍຸຕາມກວດ ພົບທາງ ເຄມີວ່າ ເປັນຂອງຈິງແລ້ວ ຈະເປັນຜົນເສັຍຫຍັງໃຫ້ແກ່ໄທຍ໌ ແລະດ້ວຍເຫດ ໃດນັກວິຊາການໄທຍ ຈຶ່ງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ ຈົນເຖິງນຳທິມນັກ ວິຊາການມາ ກວດເບິ່ງສີລາຈາຣືກຂອງຈິງ ດັ່ງບົດຄວາມນີ້ໄດ້ອ້າງວ່າ "สมาคมไทย-ลาวเพื่อมิตรภาพ และคณะนักวิชาการด้านโบราณคดีไทย ได้เดินทางไปเยือนหลวงพระบางเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา".
- ແລ້ວເມື່ອ ພວກເຂົາໄດ້ພົບກັບຄວາມຈິງ ໄດ້ເຫັນຂອງຈິງແລ້ວ ບໍ່ເຫັນມີນັກ ວິຊາການຂອງໄທຍທ່ານໃດອອກມາກ່າວໃດໆ ກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ເລີຍ ພວກ ເຂົາພາກັນມິດປານຫ້ອຍໄຂ້ເຊັ່ນນີ້, ສະແດງວ່າຍອມຮັບຄວາມຈິງແລ້ວວ່າ ສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນເປັນຂອງຈິງ ພຽງແຕ່ບໍ່ເວົ້າອອກມາເທົ່ານັ້ນ ແລ້ວຜູ້ຊ່ຽວຊານດັ່ງ "นางสาวก่องแก้ว" ຍັງຈະເປັນ ນັກວິຊາການທີ່ເຊື່ອຖືໄດ້ຫຼືບໍລະ ? ຫຼືຈະສ້າງນັກວິຊາການມາແບບປິດບັງຄວາມຈິງຢູ່ຢ່າງນັ້ນ ?
- ຢ່າງໃດໃນກໍຕາມ ໃນຄວາມເປັນຈິງ ຂອງຫຼັກສີລາຈາຣືກສອງຫຼັກ ຄື ສີລາຈາຣືກຣາມຄຳແຫງ ກັບສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ນັ້ນ, ສາຣະຖະໃຫຍ່ ຫາກເຮົາມອງໃນທາງວິຊາການ ຄວາມເກົ່າຄວາມໃໝ່ຂອງຫັກໃດຫັກໜຶ່ງ ບໍ່ໄດ້ເປັນອຸປະສັກໃນການ ສຶກສາຢັ່ງຮູ້ອະດີດຂອງສອງປະເທດຫຍັງເລີຍ ທາງກົງກັນຂ້າມກັນມາຍັງຊ່ວຍໃຫ້ທັງສອງປະເທດທີ່ມີສາຍສຳພັນທາງ ເຄືອຍາດໄດ້ເຫັນຄວາມຈິງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຖິງວ່າສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນຈະໃໝ່ກວ່າ ກໍເຮັດໃຫ້ຮູ້ວ່າ ປະຫວັດສາດ ຂອງ ສອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງມີສ່ວນພົວພັນກັນມາເຫິງນານ, ທັງຍັງຢັ້ງຢືນເຖິງຊາດພັນວິທະຍາທີ່ລາວໄທຍ໌ ມາຈາກ ແຫຼ່ງດຽວກັນ, ຫາກຫຼັກສີລາຈາຣືກຂອງວັດວິຊຸນເກົ່າກວ່າ ຕາມການອ່ານຕົວເລກໄດ້ໃນສີລາຈາຣືກນັ້ນ "ຈ.ສ ໕໓໒" ກໍເຮັດໃຫ້ມີທັດສະນະຄະຕິໃໝ່ວ່າ ອັກສອນຂອງຂຸນຣາມຄຳແຫງນັ້ນ ສ້າງຂຶ້ນມານັ້ນ ພາຍໃຕ້ການຜະສົມຜະ ສານ ກັນລະຫວ່າງອັກສອນຂອມ ແລະອັກສອນລາວ ເພື່ອວັດຖຸປະສົງໃດໜຶ່ງ ຄື ເພື່ອຄວາມເອກະຣາດຂອງຊາວສຸໂຂໄທ ທີ່ສ້າງເອກະລັກ ຂອງຕົນໃຫ້ຕ່າງອອກຈາກຂອມ ແລະລາວ ຄື ໝາຍວ່າກ່ອນໜ້ານັ້ນໄທສຸໂຂໄທ ຢູ່ພາຍໃຕ້ອິດທິພົນ ທັງຂອມ ແລະລາວ.
- ຫາກເຮົາຍັງສົງໄສວ່າ ສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນເປັນຂອງຈິງບໍ ? ຫຼືຂອງປອມ ເຮົາຕ້ອງໄດ້ພິສູດທາງເຄມີຊ່ວຍກັນ ເພື່ອຫາ ຈຸດລົງຕົວ ການທີ່ຄິດວ່າມີຄົນໃດໜຶ່ງຄິດສ້າງສີລານີ້ຂຶ້ນມາປອມນັ້ນ ເຮົາກໍຕ້ອງມາມອງດ້ານປະຫວັດສາດຂອງລ້ານຊ້າງ ໃນໄລຍະຜ່ານມາຄື ນັບແຕ່ປີ ໑໗໗໙ ເປັນຕົ້ນມານັ້ນ ປະຫວັດສາດລ້ານຊ້າງໄດ້ຖືກລົ້ມສະຫຼາຍ ບ້ານແຕກສະແຫຼກ ຂາດຍ້ອນໄພສົງຄາມ ອາດບໍ່ມີຄົນລາວຄົນໃດດອກ ທີ່ຄິດຈະມາສ້າງສີລາປອມນີ້ຂຶ້ນມາ ເມື່ອເຮົາພົບຄວາມຈິງດ້ານປະ ຫວັດສາດນີ້ແລ້ວ ເຮົາຈຶ່ງມາມອງເບິ່ງວ່າ ປະຫວັດສາດ ກ່ອນຈະມາເປັນຫຼວງພຣະບາງນັ້ນ ຄືນະຄອນຊຽງທອງ ເຄີຍ ເປັນນະຄອນຣັດມາກ່ອນ ຈະເປັນນະຄອນຣັດນ້ອຍໃຫຍ່ຂະໜາດໃດ ກໍຕ້ອງໄດ້ມາຄົ້ນຄວ້າຫາຫຼັກຖານທາງວັດຖຸນຳກັນ ແຕ່ທີ່ແນ່ນອນນັ້ນ, ຄືບໍ່ຕ້ອງສົງໄສແລ້ວວ່າສາຍນໍ້າຄານ ເປັນແຫຼ່ງອາຣະຍະທຳມະນຸດມາຫຼາຍພັນປີ ມີຫຼັກຖານທາງວັດຖຸ ເກົ່າແກ່ທີ່ເປັນຮ່ອງອຍມະນຸດສ້າງຂຶ້ນຫຼາຍຕຳແໜ່ງ, ວັດທະນະທຳອັກສອນກໍພົບໃນຖໍ້າຕິ່ງ, ຜານາງອັ່ນ ແລະອື່ນໆ ຫຼາຍ ແຫ່ງ, ເຊັ່ນດຽວກັບສາຍນໍ້າງື່ມ ທີ່ມີແຫຼ່ງອາຣະຍະທຳຂອງມະນຸດຫຼາຍພັນປີ ທີ່ຂະຫຍາຍຕົວໄປລຸ່ມແມ່ນໍ້າສົງຄາມ ໃນບ້ານຊຽງ ຮອດທົ່ງຮາບລາຊະສີມາ ຫຼືຈະລົງໄປຮອດລຸ່ມນໍ້າແມ່ສັກພຸ້ນ.
- ຕາມທັດສະນະສ່ວນຕົວແລ້ວ ຫາກເຮົາຈະປຽບທຽບເບິ່ງສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ອັນເປັນຮູບອັກສອນລາວເຕັມຮູບແບບ ມີລັກສະນະສົມບູນກວ່ານັ້ນ ບໍ່ເປັນຂອງເກົ່ານັ້ນ ບໍ່ສາມາດເວົ້າໄດ້ເຊັ່ນດຽວກັນ ເພາະວ່າອັກສອນມທີ່ມີອາຍຸຍາວນານ ແລະມີຮູບທີ່ສົມບູນກວ່າອັກສອນໃນສີລາຈາຣືກ ຂຸນຣາມຄຳແຫງກໍເຫັນອັກສອນໃນຈາຣືກພຣະທາດຮ້າງວັດນາແຮ່ ແຂວງສາກົນນະຄອນນັ້ນ ເປັນອັກສອນລາວໃນດິນໄທຍ໌(ປັດຈຸບັນ) ມັນໄດ້ສະໜັບສະໜູນຄວາມເປັນຈິງຂອງສີລາຈຣືກ ວັດວິຊຸນໄດ້ເປັນຢ່າງດີ.
ອ້າງອີງ
(ສະຫງວນສິດ)
- ທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ວັລລິໂພດົມ ເປັນວິຊາການ ທີ່ລືຊື່ຂອງໄທຍ໌ ໄດ້ພົບບົດຂຽນຂອງທ່ານມະຫາບຸນມີ ເທບສີ ເມືອງ ທີ່ໄດ້ຂຽນບົດຄວາມກ່ຽວກັບການອ່ານ ຂໍ້ຄວາມໃນສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ເມື່ອປີ ໒໐໐໑-໒໐໐໒ ພຸ້ນ ແລະໄດ້ນຳ ມາລົງຕີພິມໃນວາລະສານທ່ຽວເມືອງລາວ ຄໍລຳມໍຣະດົກລາວ (ເຊິ່ງຫົງເທີນ ຂຸນພິທັກ ເປັນບັນນາທິການ ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ), ທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ໄດ້ອ່ານບົດຄວາມນັ້ນ ແລ້ວເທິງເຄື່ອງບິນ ກໍໄດ້ໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ ແລ້ວກໍຂຽນບົດຄວາມ ລົງໃນ ໜັງສືພິມ ແລະວາລະສານທາງເມືອງໄທຍ໌ ເຮັດໃຫ້ໝູ່ນັກວິຊາການຄົນໄທຍ໌ ຕ້ອງຮ້ອນຮົນອົນທະການ ເຕັ້ນແຮ້ງ ເຕັ້ນກາໃຫ້ຄວາມສົນໃຈ ບໍ່ແມ່ນຂອງຢອກ ບໍ່ເວັ້ນແມ່ນກະທັງບຸກຄົນທຳມະດາສາມັນ (ອັນນີ້ຜູ້ຂຽນໄດ້ພົບເອງ ເມື່ອກັບໄປ ທ່ຽວເມືອງບາງກອກ ທ້າຍປີ ໒໐໐໖ ຄົນທົ່ວໄປທີ່ພົບໄດ້ເວົ້າເຖິງສີລາຈາລືກລາວຕ່າງໆນານາ ເຊື່ອວ່າຄົນໄທຍ໌ໃຫ້ຄວາມ ສົນໃຈຕໍ່ບັນຫານີ້ຢ່າງເອົາຈິງເອົາຈັງ) ໃນຂະນະດຽວກັນບັນດານັກເວບທັງຫຼາຍຂອງໄທຍ໌ກໍເອົາບັນຫາດັ່ງກ່າວມາສົນທະ ນາກັນ ດັງສະໜັ່ນຫວັນໄຫວເຊັ່ນກັນລະຫວ່າງປີ ໒໐໐໕.
- ບົດຄວາມຂອງທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ວັລລິໂພດົມ ໄດ້ນຳເອົາໄປລົງຄັ້ງແຮກໃນໜັງສືພິມມະຕິຊົນ ເຊິ່ງຂຶ້ນຕົ້ນ ດ້ວຍຄຳວ່າ "คนไทยเกือบหมดประเทศเชื่อตำราว่า อักษรไทยเป็นอักษรที่พ่อขุนรามคำแหงประดิษฐ์ขึ้นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.1826 หรือ 722 ปีมาแล้ว รัฐบาลไทยจัดงานฉลองทั่วประเทศเมื่อ พ.ศ.2526 ครบรอบ 700 ปี "ลายสือไทย" ของพ่อขุนฯ แล้วยังจัดงานฉลองใหญ่ เมื่อองค์กร UNESCO ยกย่องเป็นมรดกโลกทางปัญญา เมื่อ พ.ศ.2547
ประวัติศาสตร์อักษรไทยบอกไว้ชัดเจนนานแล้วว่าลาวรับอักษรพ่อขุนรามคำแหงไปใช้งานหนังสือสมัยหลังๆ
แต่แล้วลาวเพิ่งค้นพบจารึกอักษรลาว ระบุศักราช พ.ศ.1713 หรือ 835 ปีมาแล้ว มีอายุเก่ากว่าอักษรไทยของพ่อขุนฯ ราว 113 ปี ถ้าเป็นจริงตามนี้ย่อมหมายความว่าอักษรลาวเก่ากว่าอักษรไทยราว 113 ปี และอักษรไทยได้จากอักษรลาว ?"
- ຍ້ອນຄຳວ່າ "ສີລາຈາຣືກລາວເກົ່າກວ່າສີລາຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳແຫງ ຕັ້ງ ໑໑໓ ປີນີ້ເອງ" ນີ້ເອງ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ນັກວິຊາການໄທຍ໌ທັງຫຼາຍ ອອກມາວິພາກ ວິຈານກັນ ຕ່າງໆນານາ, ບາງທ່ານກໍໃຫ້ທັດສະນະທາງສ້າງສັນ, ບາງທ່ານກໍໃຫ້ທັດສະນະໄປໃນ ລັກສະນະບໍ່ແມ່ນນັກວິຊາການມືອາຊີບ, ບາງທ່ານກໍອອກມາໃຫ້ ທັດສະນະແບບ ຊາດນິ ຍົມຫົວຊົນຝາ, ບາງທ່ານກໍໃຫ້ທັດສະນະ ເປັນກາງແບບນັກວິຊາການທົ່ວໄປ, ມີການສົນ ທະນາກັນຂະໜານໃຫຍ່ ຕໍ່ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ເພາະທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ວັລລິໂພດົມ ກໍເວົ້າຄັກເວົ້າແນ່ວ່າ "ອັກສອນລາວມີອາຍຸເກົ່າກວ່າໜັງສືພໍ່ຂຸນຣາມ ຕັ້ງ ໑໑໓ ປີ" ເວົ້າຕາມອາຍຸທີ່ລົບໄດ້ (ເມື່ອປີ ໒໐໐໕) ແຖມຍັງຖິ້ມທ້າຍໃນປະໂຫຍກ ນັ້ນວ່າ "ອັກສອນໄທຍ໌ໄດ້ຈາກອັກສອນລາວ", ທາງໄທຍ໌ກໍເຊື່ອວ່າ ອັກສອນຂຸນຣາມ ຄຳ ແຫງ ເປັນຂອຈິງ ແລະເກົ່າຈິງ, ທັງຍັງໄດ້ເວົ້າຢ່າງເຕັມສົບເຕັມປາກມານານແລ້ວ ວ່າ "ອັກສອນລາວໄດ້ແບບຈາກ ອັກສອນຂຸນຮາມຄຳແຫງ-ພຣະຍາລິໄທ" ໄດ້ຂຽນ ປະຫວັດອັກສອນສາດ ທັງປະຫວັດສາດຂອງຊາດສອນລູກສອນຫຼານໄທຍ໌ໃຫ້ເຊື່ອ ຢ່າງນັ້ນ ທົ່ວທັງປະເທດມາເກືອບສະຕະວັດ, ແລ້ວວັນດີຄືນດີ ກັບມາບອກວ່າ "ອັກ ສອນຂຸນຣາມຄຳແຫງນ້ອຍເກົ່າກວ່າ ອັກສອນລາວ" ກ່ອນໜ້ານັ້ນ ບໍ່ເຫິງກໍມີນັກ ສຶກສາປັນຍາຊົນໄທຍ໌ເອງມາບອກວ່າ "ຫຼັກສີລາຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳ ແຫງ ບໍ່ໄດ້ສ້າງ ຂຶ້ນໃນສະໄໝຂຸນຣາມຄຳແຫງ ເຮັດໃຫ້ເຂົາຖົກຖຽງກັນຂະໜານໃຫຍ່ມາຫຼາຍຄັ້ງແລ້ວ" ເລື່ອງເຊັ່ນນີ້ ຊິໃຫ້ນັກວິຊາການຂອງໄທຍ໌ມອງດູດາຍໄດ້ຈັ່ງໃດ ?.
- ສະນັ້ນ, ມັນຈຶ່ງບໍ່ເປັນເລື່ອງແປກ ທີ່ມີນັກວິຊາາການຈາກກົມສິລະປະກອນ ອອກມາໂຕ້ ຕາມຂ່າວ ເຊິ່ງໜັງສືພິມມະຕິຊົນ ໄດ້ອອກໃນເດືອນ ພະຈິກ ໒໐໐໕ ວ່າ "ผู้เชี่ยวชาญกรมศิลปากรชี้ศิลาจารึกของไทยเก่าแก่กว่าของลาวแน่นอน ระบุหากคนไทยคิดว่าของลาวเก่าแก่กว่าแสดงว่าโง่ ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของปลอมหรือแท้ต้องดูหลักศิลาก่อน ผู้เชี่ยวชาญกรมศิลปากรเชื่อว่าศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่าแก่กว่าหลัก ศิลาจารึกที่พบในประเทศลาว ทั้งระบุว่าหากคนไทยคิดว่าของประเทศลาวเก่ากว่าแสดงว่าคนนั้นโง่ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของจริงหรือปลอมต้องขอดูก่อนจึงจะระบุได้".
- ເມື່ອມອງເບິ່ງຄຳເວົ້າຂອງນັກວິຊາການ ທີ່ຮຽກວ່າລະດັບຜູ້ຊ່ຽວຊານ ຈາກກົມ ສີລະປະກອນຂອງໄທຍ໌ເວົ້າແລ້ວ ເໝືອນກັບວ່າ ຄຳເວົ້ານັ້ນບໍ່ໄດ້ ເວົ້າອອກມາຈາກ ວິຊາການ ທີ່ໄດ້ຝືກມາຈົນຊ່ຽວຊານເລີຍ ເປັນຄຳເວົ້າຂອງນັກເລງຂ້າງຂະໜົນ ທີ່ອ້າງຕົນວ່າມີອຳນາດບາດໃຫຍ່ ເຊັ່ນ ຄຳວ່າ "หากคนไทยคิดว่าของลาวเก่าแก่กว่าแสดงว่าโง่ ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของปลอมหรือแท้ต้องดูหลักศิลาก่อน ผู้เชี่ยวชาญกรมศิลปากรเชื่อว่าศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่าแก่กว่าหลัก ศิลาจารึกที่พบในประเทศลาว ทั้งระบุว่าหากคนไทยคิดว่าของประเทศลาวเก่ากว่าแสดงว่าคนนั้นโง่ไม่ฉลาด อ่านศิลาจารึกไม่เป็น ส่วนจะเป็นของจริงหรือปลอมต้องขอดูก่อนจึงจะระบุได้" ນັ້ນໂດຍ ເຈຕຕະນາ ຄືເຂົາຕອບໂຕ້ທ່ານສາສຕຣາຈານສີສັກ ນັກວິຊາການທີ່ລືຊື່ ແບບບໍ່ໄວ້ໜ້າກັນ, ພຽງເພື່ອປົກປ້ອງວ່າ ສິ່ງນີ້ເກົ່າ ກວ່າ ຫຼືໃໝ່ກວ່າເທົ່ານັ້ນ, ເຮັດໃຫ້ຈັນຍາບັນຂອງວິຊາຊີບ ໃນຖານະຜູ້ຊ່ຽວ ຫຼືນັກວິຊາການຫາຍໄປໃສໝົດແລ້ວ, ທີ່ວ່າ "ໂງ່" ກັບ "ບໍ່ສະຫຼາດ" ນັ້ນເປັນຄຳເວົ້າຂອງຄົນປະເພດໃດ ?, ແລ້ວຄຳວ່າ "ອ່ານສີລາຈາຣືກບໍ່ເປັນ" ຄຳເວົ້າຄຳນີ້ ມັນສວນທາງກັບຄຳວ່າ "ໂງ່" ແລະ "ບໍ່ສະຫຼາດ" ທີ່ເວົ້າອອກມາ ຫຼືວິຊາການຕ່າງໆ ມັນເກີດຂຶ້ນມາເພາະຄວາມຮ້ອນ ຮົນທີ່ບັນພະບູຣຸດໄທຍ໌ປູກຝັງສ້າງໄວ້ແລ້ວຜິດພາດແລ້ວ ຈະປ່ອຍໃຫ້ຜິດພາດຢູ່ຢ່າງນັ້ນ ແລ້ວພື້ນຖານທີ່ບັນພະບູຣຸດ ໄທຍ໌ສ້າງສົມມາຫຼາຍຮ້ອຍປີ ຈົນກາຍເປັນຊາດນິຍົມທີ່ບໍ່ສາມາດຍອມຮັບກັບຄວາມຈິງໄດ້ ແລ້ວການທີ່ອອກມາໃຫ້ທັດ ສະນະເຊັ່ນນີ້ ເຂົາເອງໄດ້ເຫັນສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນແລ້ວຫຼືຍັງ ແນ່ນອນຍັງບໍ່ທັນເຫັນເດັດຂາດ ເພາະເຂົາອອກມາຕອບໂຕ້ ບົດຂຽນ ຂອງສາສຕຣາຈານສີສັກ ໃນເວລາອັນໃກ້ຄຽງເທົ່ານັ້ນ ແລະເຂົາກໍບອກໄວ້ແລ້ວວ່າ "ເວັ້ນແຕ່ໄດ້ເຫັນຂອງຈິງ" ຈຶ່ງຈະຍອມຮັບ ຫາກແຕ່ວ່າທັດສະນະທີ່ສະແດງແບບຊາດນິຍົມແບບນັ້ນ ຄືເສັ້ນທາງທີ່ບໍ່ເຫັນຄວາມຈິງແນ່ນອນ.
- ຜູ້ຊ່ຽວຊານທ່ານໜຶ່ງ ຈາກຈຸລາລົງກອນມະຫາວິທະຍາໄລ ໃຫ້ຄວາມເຫັນໃນທາງສາຍກາງວ່າ "แต่ต้องเห็นวัตถุตัวจริงก่อนจะยืนยัน" ທ່ານນີ້ ກໍໃຫ້ທັດສະນະທີ່ພໍຟັງ ແລະເປັນໄປໃນແນວຄິດ ແນວທາງຂອງນັກວິຊາການທົ່ວໄປອ້າງ ຄືຈະປະຕິເສດ ຫຼືຮັບຮອງຫຍັງ ກໍຕ້ອງໄດ້ເຫັນຂອງຈິງກ່ອນ.
- ຄວາມເຫັນຂອງ น.ส.ก่องแก้ว วีระประจักษ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านอักษรโบราณ กรมศิลปากร ให้สัมภาษณ์วันที่ 6 ธันวาคม ว่า ตนคิดว่าศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่ากว่าศิลาจารึกของประเทศลาว และไม่มีประเทศใดๆ มีศิลาจารึกเก่าแก่กว่าประเทศไทย "คนไทยนั้นจะคิดว่าของประเทศลาวนั้นเก่ากว่า แสดงว่าคนนั้นโง่ไม่ฉลาด เพราะอ่านศิลาจารึกไม่เป็น จะต้องอ่านศิลาจารึกเป็นจึงจะรู้ ดิฉันเห็นว่าศิลาจารึกของประเทศลาวมีความใหม่กว่าศิลาจารึกของประเทศไทย แต่จะบอกว่าศิลาจารึกของประเทศลาวเป็นของจริงหรือของปลอมคงจะต้องเห็นตัว ศิลาจารึกของจริงจึงจะบอกได้" ເປັນຄຳເວົ້າຂອງຜູ້ດຽວກັນ ດັ່ງທີ່ໄດ້ຍົກມາ ເວົ້າແລ້ວໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ເຊິ່ງລາຍລາຍອຽດ ຂອງການໃຫ້ສຳພາດນັ້ນ, ເຮົາເຫັນໄດ້ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ ແນວຄວາມຄິດທາງ ວິຊາການຂອງເຂົາ ບໍ່ແມ່ນວິຊາການແມ່ນແຕ່ນ້ອຍດຽວ, ຄຳເວົ້າຂອງເຂົາຊ່າງໄຮ້ດຽງສາແທ້ໆ "ศิลาจารึกของประเทศไทยมีอายุเก่ากว่าศิลาจารึกของประเทศลาว และไม่มีประเทศใดๆ มีศิลาจารึกเก่าแก่กว่าประ เทศไทย" ຄຳເວົ້າແບບນີ້ ຫາກເປັນນັກວິຊາການມືອາຊິບເຂົາບໍ່ສາມາດເວົ້າອອກມາເດັດຂາດ ແຕ່ເພາະອຳນາດຊາດ ນິຍົມມັນຫຸ້ມຫໍ່ສະໝອງຂອງເຂົາ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເຂົາສາມາດຄຳໆນີ້ອອກມາໄດ້ ແລະປະເທດໄທຍ໌ ຫາກຍັງມີນັກວິຊາການປະ ເພດນີ້ຢູ່ ກໍເທົ່າກັບເຂົາຍັງຕ້ອງການຫຼອກລວງຕົວເອງໄປຢ່າງນັ້ນ ແລ້ວໂລກະທັດຂອງພວກເຂົາ ກໍຍັງຕ້ອງໄດ້ຄວຍຄຸມ ໂດຍອຳນາດມືດບໍ່ມີວັນຈະສະຫວ່າງໄດ້ເລີຍ.
- "จะต้องอ่านศิลาจารึกเป็นจึงจะรู้ ดิฉันเห็นว่าศิลาจารึกของประเทศลาวมีความใหม่กว่าศิลาจารึกของประเทศไทย" ຄຳວ່າ "ຈະຕ້ອງອ່ານສີລາຈາຣືກເປັນຈຶ່ງຮູ້" ຍັງບໍ່ທັນເຂົ້າໃຈໃນຄວາມໝາຍຂອງເຂົາ ທີ່ເຂົາວ່າການ ອ່ານສີລາຈາຣືກເປັນນັ້ນ ເຂົາອ່ານຈັ່ງໃດ ? ເຂົາຍັງຢືນຢັນອີກວ່າ "คงจะต้องเห็นตัว ศิลาจารึกของจริงจึงจะบอกได้" ນີ້ສະແດງວ່າເຂົາຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເຫັນສີລາຈາຣືກຈິງ ແລ້ວເຫດໃດ ຄຳເວົ້າຂອງເຂົາຂ້າງຕົ້ນ ຈຶ່ງກ້າຢືນຢັນວ່າສີລາຈາຣືກ ຂອງໄທຍ໌ເກົ່າແກ່ກວ່າຂອງລາວ ແລ້ວຍັງຢືນການວ່າ "ບໍ່ມີສີລາຈາຣືກຂອງປະເທດໃດ ເກົ່າແກ່ກວ່າຂອງໄທຍ໌ອີກ" ຄຳເວົ້າຄຳນີ້ກໍໝາຍວ່າ ຂອງຂ້າໃຫຍ່ຈິງ ຂອງທ່ານເຖິງມີຈິງ ກໍຢ່າໃຫຍ່ນັ້ນຕິລະ ຫຼືວິຊາການ ແລະປະຫວັດສາດຂອງ ໄທຍ໌ນັ້ນ ສ້າງຂຶ້ນມາເໝືອນເທບນິຍາຍຫຼືໜັງຈີນຈັ່ງຊັ້ນລະ.
- ทั้งนี้ อย่าไปแข่งหรือเปรียบเทียบกับของต่างชาติว่าของใครเก่าแก่กว่ากันเลย เสียเวลาเปล่าๆ ศิลาจารึกของไทยมีความเก่าแก่กว่าแน่นอน" ຄຳເວົ້າຂອງນາງສາວກ່ອງແກ້ວນັ້ນ ເໝືອນກັບວ່າ ເຂົາກຳລັງຫຼິ້ນການ ພະນັນ ວ່າຂອງໃຜໃຫຍ່ແລ້ວຜູ້ນັ້ນຊະນະ ເຂົາສະແດງຄວາມຮູ້ສຶກອອກມາຢ່າງໜ້າສັງເວດ, ພຽງແຕ່ຕ້ອງການວ່າ "ສີລາ ຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳແຫງເກົ່າກວ່າຂອງຊາດອື່ນພຽງຢ່າງດຽວ, ກັບໄປສະຫຼັດຖິ້ມພື້ນຖານທາງປະຫວັດສາດ, ພາສາ, ບູ ຮານຄະດີ ແລະສາຍສຳພັນຂອງວົງຕະກູນໄທ(ໄຕ) ທັງມວນ, ຊໍ້າບໍ່ພໍກັບໄປລົບລ້າງທັດສະນະຄະຕິ ພັດທະນະນາການ ທາງປະຫວັດສາດຊາດພັນວິທະຍາ ເຊິ່ງນັກປະຫວັດສາດ ແລະນັກວິຊາການລຸ້ນຕວດ, ປູ່, ຍ່າ, ຕານາຍ, ຂອງພວກເຂົາ ໄດ້ສ້າງ ເນື້ອສ້າງຕົວມາເກີນສະຕະວັດວ່າ "ລາວ-ໄທຍ໌ມາຈາກກົກເຫງົ້າດຽວກັນ" ຈັ່ງໃດລະ ຈຶ່ງມາສະຫຼັກປັດຖິ້ມ ພຽງຂ້າມຄືນເຊັ່ນນີ້, ຫາກເປັນເຊັ່ນນັ້ນຈິງແທ້ແລ້ວ, ໝາຍວ່າວິຊາການທ່ານນີ້ກຳລັງປະຕິເສດວ່າ "ສຸໂຂໄທບໍ່ແມ່ນ”, ອາດລວມໄປຮອດປະຕິເສດສີລາຈາຣືກຂຸນຣາມຄຳແຫງນຳກໍເປັນໄດ້, ຫາກເປັນເຊັ່ນນັ້ນເຂົາກໍາລັງປະຕິເສດວ່າ ສາຍ ສຳພັນກັບລ້ານນາ, ລ້ານຊ້າງລວມພາກອີສານ, ເຂົາລືມເບິ່ງຫຼັກຖານທ້ອງຖິ່ນເລົ່ານີ້ສາແລ້ວ, ແລ້ວເຂົາມີຫຼັກຖານໃນມື ທີ່ອ່ານພົບໂດຍກົມສີລະປະກອນເອງວ່າ "ສີລາຈາຣືກພຣະທາດຮ້າງບ້ານນາແຮ່ ສາກົນນະຄອນນັ້ນ ຂຽນດ້ວຍອັກສອນ ລາວລ້ວນໆ ແລະເປັນພາສາທີ່ສົມບູນກວ່າ ຈະແຈ້ງກວ່າ ສ້າງຂຶ້ນໃນປີ ข้อความจารึกบรรทัดที่ ๔ ระบุ จ.ศ. ๗๑๒ คือ พ.ศ. ๑๘๙๓ ตรงกับปีที่พระเจ้าอู่ทองทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยา และก่อนพระเจ้าฟ้างุ้มครองเมืองหลวงพระบาง (พ.ศ. ๑๘๙๖) ถึง ๓ ปี ກົງກັບ ຄ.ສ ໑໓໕໐ ຍຸກດຽວກັບພຣະຍາລິໄທ ຂອງສຸໂຂໄທ ແລະສະໄໝດຽວ ກັບພຣະເຈົ້າອູ່ທອງ ທີ່ເປັນຕົ້ນຕະກູນຂອງສຍາມອະຍຸທະຍາ ມາຮອດປີນີ້ (ຄ.ສ ໒໐໑໑) ກໍມີອາຍຸໄດ້ ໖໖໐ ເຕັມພໍດີ ຫາກຈະທຽບໃສ່ສີລາຈາຮືກຂຸນຣາມຄຳແຫງ ກໍຫ່າງກັນ ໖໗ ປີ (ຈາຈືກຂຸນຣາມຄຳແຫງກຳເນີດ ຄ.ສ ໑໒໘໓) ຫາກຈະ ທຽບອາຍຸຂອງມະນຸດສະໄໝນັ້ນ ກໍບໍ່ຫ່າງກັນປານໃດສຳລັບຜູ້ສືບທອດມໍຣະດົກລຸ້ນຫຼັງກໍມີຊີວິດຮ່ວມຍຸກ ຄົງຊິບໍ່ເຮັດໃຫ້ ການຂຽນອັກສອນລາວ ກັບຂອງຂຸນຣາມຄຳແຫງແຕກຕ່າງກັນປານນັ້ນ, ເປັນເລື່ອງແປກຫາກມອງຕາມທັດ ສະນະ ທາງນັກປະຫວັດສາດທາງໄທຍ໌ ລົງຄວາມເປັນວ່າອັກສອນລາວໄດ້ມາຈາກອັກສອນຂຸນຣາມຄຳແຫງ ຜ່ານມາໃນສະ ໄໝພຣະຍາລິໄທ ມັນເປັນເລື່ອງແຜກທີ່ເຫັນວ່າອັກສອນລາວໃນສີລາຈາຣືກນັ້ນ ສົມບູນຄົບຖ້ວນ ແລະພັດທະນາການກວ່າ ໜັງສືຍຸກພຣະຍາລິໄທ ແລະພຣະເຈົ້າອູ່ທອງດ້ວຍຊໍ້າ ແລ້ວສີລາຈາຣືກນັ້ນຢູ່ໃສ ? ຈຳເປັນຈະຕ້ອງນຳມາແລກັນ ເພື່ອຫາ ຈຸດເສື່ອມໂຍງ, ເມື່ອເຮົາທຽບສີລາຈາກຣືກພະທາດບ້ານຮ້າງນາແຮ່ ຫາສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ຄືສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ພົບວ່າສ້າງປີ ຄ.ສ ໑໑໗໐ ແລະສີລາຈາຣືກພຣະທາດຮ້າງບ້ານແຮ່ ສ້າງປິ ໑໓໕໐ ອາຍຸຫ່າງກັນພຽງ ໑໘໐ ປີເທົ່ານັ້ນ ມັນກໍບໍ່ເປັນ ເລື່ອງແປກ ທີ່ເຫັນອັກສອນມີຄວາມຄ້າຍຄຽງກັນ. ທີ່ມັນແປກກໍເຫັນຈະເປັນອັກສອນສີລາວັດວິຊຸນນັ້ນ ຄືຈັ່ງວ່າຄົບສົບບູນກວ່າ ພັດທະນາກວ່າອັກສອນສະໄໝຣາມຄຳແຫງ, ສະໄມພຣະຍາລິໄທ ແລະສະໄໝພຣະເຈົ້າອູ່ທອງ ນັ້ນເອງ.
- ທັດສະນະຂອງທ່ານອື່ນໆ ໃນບົດຄວາມດຽວກັນນັ້ນ ເປັນທັດສະນະແບບ ເປັນກາງໆ ກໍຍັງພໍທີ່ຈະຄຳນຶງໄດ້ວ່າ ແນວຄິດທາງວິຊາການຂອງ ພວກເຂົາ ເປັນແນວຄິດທີ່ສາມາດນຳໃຊ້ໄດ້ຢູ່, ເປັນວິຊາການເພື່ອການກ້າວໄປເພື່ອ ການ ຮູ້ຈິງ ຢ່າງໃດກໍຕາມກ່ຽວກັບບັນຫາເລື່ອງສີລາຈາຣືກ ວັດວິຊຸນນີ້ ຫາກກວດ ພົບທາງດ້ານວິທະຍາດສາດໄດ້ວ່າ "ເປັນຂອງຈິງ ມີອາຍຸຕາມກວດ ພົບທາງ ເຄມີວ່າ ເປັນຂອງຈິງແລ້ວ ຈະເປັນຜົນເສັຍຫຍັງໃຫ້ແກ່ໄທຍ໌ ແລະດ້ວຍເຫດ ໃດນັກວິຊາການໄທຍ ຈຶ່ງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ ຈົນເຖິງນຳທິມນັກ ວິຊາການມາ ກວດເບິ່ງສີລາຈາຣືກຂອງຈິງ ດັ່ງບົດຄວາມນີ້ໄດ້ອ້າງວ່າ "สมาคมไทย-ลาวเพื่อมิตรภาพ และคณะนักวิชาการด้านโบราณคดีไทย ได้เดินทางไปเยือนหลวงพระบางเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา".
- ແລ້ວເມື່ອ ພວກເຂົາໄດ້ພົບກັບຄວາມຈິງ ໄດ້ເຫັນຂອງຈິງແລ້ວ ບໍ່ເຫັນມີນັກ ວິຊາການຂອງໄທຍທ່ານໃດອອກມາກ່າວໃດໆ ກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ເລີຍ ພວກ ເຂົາພາກັນມິດປານຫ້ອຍໄຂ້ເຊັ່ນນີ້, ສະແດງວ່າຍອມຮັບຄວາມຈິງແລ້ວວ່າ ສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນເປັນຂອງຈິງ ພຽງແຕ່ບໍ່ເວົ້າອອກມາເທົ່ານັ້ນ ແລ້ວຜູ້ຊ່ຽວຊານດັ່ງ "นางสาวก่องแก้ว" ຍັງຈະເປັນ ນັກວິຊາການທີ່ເຊື່ອຖືໄດ້ຫຼືບໍລະ ? ຫຼືຈະສ້າງນັກວິຊາການມາແບບປິດບັງຄວາມຈິງຢູ່ຢ່າງນັ້ນ ?
- ຢ່າງໃດໃນກໍຕາມ ໃນຄວາມເປັນຈິງ ຂອງຫຼັກສີລາຈາຣືກສອງຫຼັກ ຄື ສີລາຈາຣືກຣາມຄຳແຫງ ກັບສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ນັ້ນ, ສາຣະຖະໃຫຍ່ ຫາກເຮົາມອງໃນທາງວິຊາການ ຄວາມເກົ່າຄວາມໃໝ່ຂອງຫັກໃດຫັກໜຶ່ງ ບໍ່ໄດ້ເປັນອຸປະສັກໃນການ ສຶກສາຢັ່ງຮູ້ອະດີດຂອງສອງປະເທດຫຍັງເລີຍ ທາງກົງກັນຂ້າມກັນມາຍັງຊ່ວຍໃຫ້ທັງສອງປະເທດທີ່ມີສາຍສຳພັນທາງ ເຄືອຍາດໄດ້ເຫັນຄວາມຈິງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ເຖິງວ່າສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນຈະໃໝ່ກວ່າ ກໍເຮັດໃຫ້ຮູ້ວ່າ ປະຫວັດສາດ ຂອງ ສອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງມີສ່ວນພົວພັນກັນມາເຫິງນານ, ທັງຍັງຢັ້ງຢືນເຖິງຊາດພັນວິທະຍາທີ່ລາວໄທຍ໌ ມາຈາກ ແຫຼ່ງດຽວກັນ, ຫາກຫຼັກສີລາຈາຣືກຂອງວັດວິຊຸນເກົ່າກວ່າ ຕາມການອ່ານຕົວເລກໄດ້ໃນສີລາຈາຣືກນັ້ນ "ຈ.ສ ໕໓໒" ກໍເຮັດໃຫ້ມີທັດສະນະຄະຕິໃໝ່ວ່າ ອັກສອນຂອງຂຸນຣາມຄຳແຫງນັ້ນ ສ້າງຂຶ້ນມານັ້ນ ພາຍໃຕ້ການຜະສົມຜະ ສານ ກັນລະຫວ່າງອັກສອນຂອມ ແລະອັກສອນລາວ ເພື່ອວັດຖຸປະສົງໃດໜຶ່ງ ຄື ເພື່ອຄວາມເອກະຣາດຂອງຊາວສຸໂຂໄທ ທີ່ສ້າງເອກະລັກ ຂອງຕົນໃຫ້ຕ່າງອອກຈາກຂອມ ແລະລາວ ຄື ໝາຍວ່າກ່ອນໜ້ານັ້ນໄທສຸໂຂໄທ ຢູ່ພາຍໃຕ້ອິດທິພົນ ທັງຂອມ ແລະລາວ.
- ຫາກເຮົາຍັງສົງໄສວ່າ ສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນເປັນຂອງຈິງບໍ ? ຫຼືຂອງປອມ ເຮົາຕ້ອງໄດ້ພິສູດທາງເຄມີຊ່ວຍກັນ ເພື່ອຫາ ຈຸດລົງຕົວ ການທີ່ຄິດວ່າມີຄົນໃດໜຶ່ງຄິດສ້າງສີລານີ້ຂຶ້ນມາປອມນັ້ນ ເຮົາກໍຕ້ອງມາມອງດ້ານປະຫວັດສາດຂອງລ້ານຊ້າງ ໃນໄລຍະຜ່ານມາຄື ນັບແຕ່ປີ ໑໗໗໙ ເປັນຕົ້ນມານັ້ນ ປະຫວັດສາດລ້ານຊ້າງໄດ້ຖືກລົ້ມສະຫຼາຍ ບ້ານແຕກສະແຫຼກ ຂາດຍ້ອນໄພສົງຄາມ ອາດບໍ່ມີຄົນລາວຄົນໃດດອກ ທີ່ຄິດຈະມາສ້າງສີລາປອມນີ້ຂຶ້ນມາ ເມື່ອເຮົາພົບຄວາມຈິງດ້ານປະ ຫວັດສາດນີ້ແລ້ວ ເຮົາຈຶ່ງມາມອງເບິ່ງວ່າ ປະຫວັດສາດ ກ່ອນຈະມາເປັນຫຼວງພຣະບາງນັ້ນ ຄືນະຄອນຊຽງທອງ ເຄີຍ ເປັນນະຄອນຣັດມາກ່ອນ ຈະເປັນນະຄອນຣັດນ້ອຍໃຫຍ່ຂະໜາດໃດ ກໍຕ້ອງໄດ້ມາຄົ້ນຄວ້າຫາຫຼັກຖານທາງວັດຖຸນຳກັນ ແຕ່ທີ່ແນ່ນອນນັ້ນ, ຄືບໍ່ຕ້ອງສົງໄສແລ້ວວ່າສາຍນໍ້າຄານ ເປັນແຫຼ່ງອາຣະຍະທຳມະນຸດມາຫຼາຍພັນປີ ມີຫຼັກຖານທາງວັດຖຸ ເກົ່າແກ່ທີ່ເປັນຮ່ອງອຍມະນຸດສ້າງຂຶ້ນຫຼາຍຕຳແໜ່ງ, ວັດທະນະທຳອັກສອນກໍພົບໃນຖໍ້າຕິ່ງ, ຜານາງອັ່ນ ແລະອື່ນໆ ຫຼາຍ ແຫ່ງ, ເຊັ່ນດຽວກັບສາຍນໍ້າງື່ມ ທີ່ມີແຫຼ່ງອາຣະຍະທຳຂອງມະນຸດຫຼາຍພັນປີ ທີ່ຂະຫຍາຍຕົວໄປລຸ່ມແມ່ນໍ້າສົງຄາມ ໃນບ້ານຊຽງ ຮອດທົ່ງຮາບລາຊະສີມາ ຫຼືຈະລົງໄປຮອດລຸ່ມນໍ້າແມ່ສັກພຸ້ນ.
- ຕາມທັດສະນະສ່ວນຕົວແລ້ວ ຫາກເຮົາຈະປຽບທຽບເບິ່ງສີລາຈາຣືກວັດວິຊຸນ ອັນເປັນຮູບອັກສອນລາວເຕັມຮູບແບບ ມີລັກສະນະສົມບູນກວ່ານັ້ນ ບໍ່ເປັນຂອງເກົ່ານັ້ນ ບໍ່ສາມາດເວົ້າໄດ້ເຊັ່ນດຽວກັນ ເພາະວ່າອັກສອນມທີ່ມີອາຍຸຍາວນານ ແລະມີຮູບທີ່ສົມບູນກວ່າອັກສອນໃນສີລາຈາຣືກ ຂຸນຣາມຄຳແຫງກໍເຫັນອັກສອນໃນຈາຣືກພຣະທາດຮ້າງວັດນາແຮ່ ແຂວງສາກົນນະຄອນນັ້ນ ເປັນອັກສອນລາວໃນດິນໄທຍ໌(ປັດຈຸບັນ) ມັນໄດ້ສະໜັບສະໜູນຄວາມເປັນຈິງຂອງສີລາຈຣືກ ວັດວິຊຸນໄດ້ເປັນຢ່າງດີ.
ອ້າງອີງ
No comments:
Post a Comment